Kalendarium zmian w podstawach programowych i egzaminach – planowanych i wprowadzanych (2008-14)
Od ogłoszenia w 2008 roku reformy podstawy programowej do matury 2015 - prawie co roku coś się zmieniało w egzaminach gimnazjalnych lub maturalnych, stale też ogłaszano i omawiano kolejne projekty zmian. Niniejsze kalendarium stanowi próbę przypomnienia najważniejszych planów, zmian zapowiadanych i zmian wprowadzonych.
Rok 2008:
MEN ogłasza, poddaje konsultacjom i wprowadza w życie projekt nowych podstaw programowych kształcenia ogólnego (od przedszkola po liceum).
W dokumencie "Szkoła przyjaźnie wymagająca" jako podstawowe przesłanki reformy wymieniono: skuteczniejsze wyrównywanie szans edukacyjnych (lepszy dostęp najmłodszych do edukacji), poprawę efektów kształcenia na dwóch ostatnich etapach edukacyjnych, podniesienie rangi nauczania języków obcych, elastyczniejszy model kształcenia, dopasowany do indywidualnych potrzeb i zdolności.
Zmiana podstawy programowej wiąże się z innym sztandarowym projektem PO: obniżeniem wieku obowiązku szkolnego. Wg założeń, od 2009 roku dzieci mają zaczynać naukę w szkołach w wieku sześciu lat.
Kierunek zmian w podstawach programowych:
- podstawa jest sformułowana w "języku wymagań" (czy też celów): zawiera opisy wiedzy i umiejętności, jakie uczeń/uczennica powinie mieć po zakończeniu każdego etapu edukacji;
- tym samym ma zniknąć podział na podstawę programową i standardy wymagań egzaminacyjnych (nowa podstawa sama określa te standardy);
- zakłada się ściślejsze połączenie programu gimnazjum z programem liceum; matura ma w założeniach sprawdzać wiedzę i umiejętności zarówno z liceum, jak i z gimnazjum;
- pierwsza klasa liceum pozostaje klasą ogólnokształcącą (i programowo "domyka" program gimnazjum); od klasy drugiej uczniowie i uczennice wybierają określone przedmioty na poziomie rozszerzonym (przygotowującym do matury), podstawowym lub uzupełniającym;
- zawężone (nie-maturalne) przedmioty zostaną zblokowane (osoby, rozszerzające przedmioty przyrodnicze, będą miały jako uzupełniający przedmiot historia i społeczeństwo, osoby, rozszerzające historię i polski – blok przyrodniczy).
Jeszcze w styczniu 2008 roku na posiedzeniu Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich prof. Zbigniew Marciniak z MEN przedstawia projekt przyszłych zmian struktury egzaminu maturalnego: obowiązkowo: trzy przedmioty na poziomie podstawowym: język polski i język obcy (pisemnie i ustnie) oraz matematykę (tylko pisemnie). Dodatkowe egzaminy pisemne zdawane wyłącznie na poziomie rozszerzonym, przedmioty wybierane pod kątem rekrutacyjnych wymagań uczelni.
23 grudnia 2008 ministra Katarzyna Hall podpisała rozporządzenie w sprawie nowej podstawy programowej.
Wybrane komentarze i opinie Społecznego Monitora Edukacji:
Irena Dzierzgowska, Za co to wszystko? I kto to zrobi?
Anna Dzierzgowska, Reforma programowa
List Feminoteki i Monitora do Minister Hall
Rok 2009
Kwiecień: do egzaminu gimnazjalnego dodany zostaje egzamin z języka obcego.
Sierpień: na konferencji, podsumowującej wyniki sesji egzaminacyjnej, ministra Katarzyna Hall przedstawia założenia proponowanych zmian w egzaminach, zmian dostosowujących egzaminy do nowej podstawy. Harmonogram wprowadzania zmian: od roku 2012 – nowy egzamin gimnazjalny i od roku 2015 – nowa matura i sprawdzian po szkole podstawowej. Zakłada się trzykrotnie powtórzone pytania w tej samej formie: na sprawdzianie, egzaminie gimnazjalnym, w obowiązkowej części matury. Egzamin z języka polskiego składać się będzie z zadań zamkniętych oraz wypowiedzi pisemnej na podany temat. Egzamin z matematyki składać się będzie z zadań zamkniętych oraz 2-3 zadań wymagających przedstawienia toku rozumowania. Egzamin z języka obcego na poziomie podstawowym składać się będzie z zadań zamkniętych, którego wymagania wynikają z zakresu wymagań podstawy programowej – odpowiednio po szkole podstawowej (6lat nauki), po gimnazjum – poziom III.0 (podstawowy – 3 lata nauki) i III.1 (rozszerzony – 9 lat nauki), na obowiązkowej maturze – poziom IV.1 (6 lat nauki). Wszystkie zadania oceniane będą według upublicznionych ogólnych kryteriów. Stosowany sposób przyznawania punktów za poszczególne zadania zamknięte oraz opis sposobu oceniania wypowiedzi pisemnych lub toku rozumowania uczniów będzie stały i jawny.
Gimnazjalistom i gimnazjalistkom dojść ma także prezentacja ustna opracowana przez zespół uczniów i uczennic, na dowolny temat z wybranej przez nich dziedziny. Prezentacja zniknie natomiast z egzaminu maturalnego. Każdy maturzysta poza obowiązkowymi trzema przedmiotami na poziomie podstawowym będzie musiał zaliczyć na poziomie rozszerzonym co najmniej dwa wybrane przedmioty.
Jesień: CKE przeprowadza (i sprawdza) próbne matury z matematyki – ale tylko z matematyki. Dyrektor CKE ogłasza, że zamierza zrezygnować z przeprowadzania próbnych matur ze wszystkich przedmiotów, gdyż jest to zbyt kosztowne.
Rok 2010
Wprowadzenie do egzaminów maturalnych obowiązkowego egzaminu z matematyki na poziomie podstawowym. Egzamin maturalny przyjmuje strukturę: 3 przedmioty obowiązkowe, zdawane na poziomie podstawowym: język polski (pisemny i ustny), język obcy nowożytny (pisemny i ustny), matematyka; od 0 do 6 przedmiotów dodatkowych, zdawanych opcjonalnie – na poziomie podstawowym lub rozszerzonym.
Wyniki matury: w czerwcu zdało ją 81% absolwentek i absolwentów; 87% zdało egzamin z matematyki.
Przygotowania do wprowadzenia na maturze obowiązkowego egzaminu z matematyki obejmują min krótkie filmy edukacyjne i spoty, za pomocą których CKE chce przekonywać do tego przedmiotu.
W ramach reformy szkolnictwa zawodowego, MEN ogłasza plan wygaszenia do 2012 roku liceów profilowanych.
Podczas sierpniowej konferencji, podsumowującej wyniki egzaminów, ministra Katarzyna Hall przedstawia najważniejsze zmiany w egzaminie gimnazjalnym od roku szkolnego 2011/2012, związane z nową podstawą programową. Egzamin będzie się nadal składał z części humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej i z zakresu języka obcego nowożytnego, ale każda z części egzaminu będzie miała inną strukturę. Egzamin humanistyczny zostanie podzielony na zadania z języka polskiego i z historii i wiedzy o społeczeństwie, a matematyczno-przyrodniczy na część matematyczną i z przedmiotów przyrodniczych. Język obcy uczniowie będą natomiast zdawać na poziomie podstawowym lub rozszerzonym.
Dyrektor CKE, Krzysztof Konarzewski, zapowiada zmiany w sposobie oceniania egzaminów: egzaminatorzy i egzaminatorki mają odtwarzać sposób rozumowania osoby zdającej i stawiać punkty za to, jak daleko doszła ona na drodze do całkowitego rozwiązania. Taki klucz oceniania został opracowany przez zespół matematyków i zastosowany podczas oceniania maturalnych prac egzaminacyjnych z matematyki. Będzie on stopniowo, wraz z wchodzeniem reformy edukacji do kolejnych klas i typów szkół, wprowadzany i stosowany przy ocenianiu na pozostałych egzaminach zewnętrznych.
Nowe zasady przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego zapisane zostają w nowym rozporządzeniu na temat warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. Opisane zaś zostały szczegółowo, wraz z nowymi zasadami konstruowania i oceniania zadań, w informatorze o egzaminie gimnazjalnym, opracowanym przez CKE.
We wrześniu CKE ogłosiła, że zaprasza do udziału w tworzeniu zadań egzaminacyjnych w ramach projektu „Budowa banków zadań”. Zainteresowanym oferuje szkolenia z zakresu tworzenia zadań egzaminacyjnych, ciekawą pracę oraz atrakcyjną płacę.
Rok 2011:
Kwiecień: Komisja Dydaktyczna Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich proponuje zmiany na maturze od roku 2015 – między innymi zmniejszenie liczby "rzadkich" przedmiotów maturalnych i obowiązkowe dwa egzaminy z przedmiotów dodatkowych na poziomie rozszerzonym. Komisja chce zmniejszenia listy przedmiotów do wyboru do 12; proponują usunąć z listy pięć rzadko wybieranych przedmiotów: wiedzę o tańcu, historię muzyki, historię sztuki, filozofię oraz język łaciński i kulturę antyczną. Pozostałe przedmioty zostałyby podzielone na dwie grupy. W pierwszej znalazłoby się siedem przedmiotów odpowiadających dziedzinom nauk podstawowych, czyli język polski, historia, matematyka, fizyka, chemia, biologia, geografia. W drugiej grupie byłyby: język obcy nowożytny, języki mniejszości narodowych, język regionalny (kaszubski), wiedza o społeczeństwie i informatyka. Postulowane jest także wprowadzenie obowiązku zdawania co najmniej dwóch przedmiotów do wyboru, tylko na poziomie rozszerzonym, w tym co najmniej jednego przedmiotu z grupy pierwszej.
CKE zapowiada zmianę od 2015 roku formuły egzaminu maturalnego, w tym – wycofanie prezentacji na maturze ustnej. Liczący ok. 60 osób zespół, w skład którego wchodzą nauczyciele akademiccy, pracuje nad zmianami zasad matury z polskiego, nie tylko ustnej. Nowe sposoby ustnego sprawdzianu z języka polskiego Centralna Komisja Egzaminacyjna testowała na ok. 500 maturzystach w ramach unijnego projektu przygotowywania nowych egzaminów. Wyniki badania mają posłużyć do zaproponowania MEN zmian w maturach.
Maturzyści i maturzystki z Ostrowca Świętokrzyskiego, którym Łódzka OKE unieważniła maturę z chemii, składają do prokuratury doniesienie o przestępstwie i domagają się cofnięcia decyzji o unieważnieniu. Sprawę pilotuje Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Pod koniec roku CKE ogłasza otwarty, drugi już, konkurs na twórców zadań egzaminacyjnych. Od 2015 roku arkusze sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego i matury mają być układane z pytań zaczerpniętych z tzw. banków zadań, wymyślonych przez najlepszych w kraju autorów i autorki. W pierwszym konkursie wyłoniono ponad setkę osób - za mało, bo do 2013 r. w banku powinno znaleźć się 20 tys. zadań. Na projekt CKE przeznaczyło ponad 45 mln zł ze środków unijnych. Konkurs jest realizowany w ramach projektu „Budowa banków zadań” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach Działania 3.2 „Rozwój systemów egzaminów zewnętrznych”, Priorytet III „Wysoka jakość systemu oświaty”. Udział w konkursie jest bezpłatny.
Komentarz Monitora Edukacji do planów zmiany formuły ustnej egzaminu maturalnego:
Anna Dzierzgowska, Po co robić dobrze, skoro można wcale?
Rok 2012
Pierwsze egzaminy gimnazjalne przeprowadzone wg nowej podstawy programowej. Teoretycznie egzaminu nie da się nie zdać: nie ma progu zdawalności, na świadectwie podawana jest liczba punktów z poszczególnych części. W praktyce liczba punktów często decyduje o możliwości dostania się do liceum; tymczasem (inaczej, niż w przypadku matury) egzaminu gimnazjalnego nadal nie można poprawiać. Od kilku lat egzamin się rozbudowuje: w 2009 roku do dwóch testów, z wiedzy humanistycznej i przyrodniczej, dodano trzeci – egzamin z języka obcego. W 2012 roku wydzielono, jako osobne egzaminy, egzamin z języka polskiego i matematyki. Prace egzaminacyjne mają być oceniane w sposób holistyczny (całościowy), a nie według klucza.
Nowa formuła egzaminów ustnych z języka obcego na egzaminie maturalnym: tzw egzamin bez określania poziomu.
Czerwiec: MEN ogłasza, jak ma wyglądać egzamin maturalny od 2015 roku. Oprócz trzech przedmiotów podstawowych, od których zależy zdanie matury, każdy uczeń i uczennica będzie obowiązkowo zdawać przynajmniej jeden przedmiot rozszerzony. Prezentacja z języka polskiego znika: zastąpi ją ocena "umiejętności tworzenia przez maturzystę wypowiedzi ustnej na temat wylosowanych podczas egzaminu pytań".
Zmiany w egzaminie maturalnym mają służyć dostosowaniu matury do nowej podstawy programowej. MEN podkreśla, że "Sprawdzanie umiejętności odtwarzania wiedzy encyklopedycznej zostanie zastąpione sprawdzeniem umiejętności krytycznej analizy informacji, rozumowania i wnioskowania w zakresie zdobytej wiedzy."
Ponieważ w zreformowanej szkole ponadgimnazjalnej każdy uczeń i uczennica będzie uczyć się wybranych przedmiotów na poziomie rozszerzonym, wszystkie egzaminy maturalne w tej części matury będą przeprowadzane tylko na jednym poziomie, a nie, jak dotychczas, na podstawowym lub rozszerzonym. W odpowiedzi na sugestię Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, od roku 2015 wprowadzony zostanie obowiązek przystąpienia na maturze do egzaminu z jednego wybranego przez maturzystę przedmiotu dodatkowego.
Z dotychczasowej listy przedmiotów dodatkowych wykreślona zostanie wiedza o tańcu.
Sierpień: Ministra Szumilas podpisuje zmianę w rozporządzeniu dotyczącym podstawy programowej: w ramach bloku „historia i społeczeństwo jeden blok tematyczny będzie obowiązkowy: mianowicie blok „Ojczysty Panteon, ojczyste spory”.
Nowe rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania: zgodnie z nową podstawą programową w szkołach ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem zasadniczej szkoły zawodowej i szkoły policealnej) przedmioty obowiązkowe mogą być nauczane w zakresie podstawowym lub w zakresie rozszerzonym. Rozporządzenie określa, które przedmioty mogą być realizowane w poszczególnych zakresach.
W liceum ogólnokształcącym uczeń/uczennica będzie obowiązkowo wybierać od 2 do 4 przedmiotów spośród proponowanych przez szkołę przedmiotów ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym, przy czym co najmniej jednym z tych przedmiotów musi być: historia, biologia, geografia, fizyka lub chemia.
Rok 2013:
Luty: maturzyści i maturzystki z Ostrowca Świętokrzyskiego, którym w 2011 roku unieważniono maturę z chemii, składają skargę do Trybunału Konstytucyjnego: chcą, by TK zbadał zgodność przepisów Ustawy o Systemie Oświaty (wg której od decyzji OKE nie przysługuje odwołanie do sądu administracyjnego) z Konstytucją.
Komunikat dyrektora CKE w sprawie sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania w roku szkolnym 2013/2014 egzaminu maturalnego do potrzeb absolwentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Na mocy nowych przepisów, za dostosowanie warunków i form przeprowadzania egzaminu zgodnie z Komunikatem odpowiada dyrektor szkoły. Dyrektor i Rada Pedagogiczna, na podstawie dokumentacji uczniów i uczennic, odwołując się do Komunikatu ustala, jakie formy dostosowania należy zaproponować konkretnym osobom.
CKE przygotowuje Informatory o egzaminie maturalnym od 2015 roku.
Październik: NIK publikuje raport o realizacji projektów edukacyjnych, finansowanych ze środków UE: w ocenie Izby, Ministerstwo Edukacji „nie ma nie ma jasno określonej strategii spożytkowania tych pieniędzy”.
Społeczny Monitor Edukacji: korespondujemy z MEN w sprawie ustnej matury z języka polskiego:
Anna Dzierzgowska, Drugi list Monitora Edukacji do ministry Krystyny Szumilas
Matura ustna z języka polskiego: odpowiedź MEN
Rok 2014:
Słabe wyniki matury: w pierwszym terminie zdało ją tylko 71% zdających.
Dodatkowe szkolenia dla egzaminatorek i egzaminatorów, związane z nadchodzącymi zmianami w sposobie sprawdzania matur.
Wrzesień: na stronach CKE zamieszczony zostaje komunikat o egzaminie maturalnym 2015.
Grudzień: próbne egzaminy maturalne, organizowane w szkołach, przygotowane przez CKE.
Cd. (wiosna 2015, nowa matura) – nastąpi!
Rok 2008:
MEN ogłasza, poddaje konsultacjom i wprowadza w życie projekt nowych podstaw programowych kształcenia ogólnego (od przedszkola po liceum).
W dokumencie "Szkoła przyjaźnie wymagająca" jako podstawowe przesłanki reformy wymieniono: skuteczniejsze wyrównywanie szans edukacyjnych (lepszy dostęp najmłodszych do edukacji), poprawę efektów kształcenia na dwóch ostatnich etapach edukacyjnych, podniesienie rangi nauczania języków obcych, elastyczniejszy model kształcenia, dopasowany do indywidualnych potrzeb i zdolności.
Zmiana podstawy programowej wiąże się z innym sztandarowym projektem PO: obniżeniem wieku obowiązku szkolnego. Wg założeń, od 2009 roku dzieci mają zaczynać naukę w szkołach w wieku sześciu lat.
Kierunek zmian w podstawach programowych:
- podstawa jest sformułowana w "języku wymagań" (czy też celów): zawiera opisy wiedzy i umiejętności, jakie uczeń/uczennica powinie mieć po zakończeniu każdego etapu edukacji;
- tym samym ma zniknąć podział na podstawę programową i standardy wymagań egzaminacyjnych (nowa podstawa sama określa te standardy);
- zakłada się ściślejsze połączenie programu gimnazjum z programem liceum; matura ma w założeniach sprawdzać wiedzę i umiejętności zarówno z liceum, jak i z gimnazjum;
- pierwsza klasa liceum pozostaje klasą ogólnokształcącą (i programowo "domyka" program gimnazjum); od klasy drugiej uczniowie i uczennice wybierają określone przedmioty na poziomie rozszerzonym (przygotowującym do matury), podstawowym lub uzupełniającym;
- zawężone (nie-maturalne) przedmioty zostaną zblokowane (osoby, rozszerzające przedmioty przyrodnicze, będą miały jako uzupełniający przedmiot historia i społeczeństwo, osoby, rozszerzające historię i polski – blok przyrodniczy).
Jeszcze w styczniu 2008 roku na posiedzeniu Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich prof. Zbigniew Marciniak z MEN przedstawia projekt przyszłych zmian struktury egzaminu maturalnego: obowiązkowo: trzy przedmioty na poziomie podstawowym: język polski i język obcy (pisemnie i ustnie) oraz matematykę (tylko pisemnie). Dodatkowe egzaminy pisemne zdawane wyłącznie na poziomie rozszerzonym, przedmioty wybierane pod kątem rekrutacyjnych wymagań uczelni.
23 grudnia 2008 ministra Katarzyna Hall podpisała rozporządzenie w sprawie nowej podstawy programowej.
Wybrane komentarze i opinie Społecznego Monitora Edukacji:
Irena Dzierzgowska, Za co to wszystko? I kto to zrobi?
Anna Dzierzgowska, Reforma programowa
List Feminoteki i Monitora do Minister Hall
Rok 2009
Kwiecień: do egzaminu gimnazjalnego dodany zostaje egzamin z języka obcego.
Sierpień: na konferencji, podsumowującej wyniki sesji egzaminacyjnej, ministra Katarzyna Hall przedstawia założenia proponowanych zmian w egzaminach, zmian dostosowujących egzaminy do nowej podstawy. Harmonogram wprowadzania zmian: od roku 2012 – nowy egzamin gimnazjalny i od roku 2015 – nowa matura i sprawdzian po szkole podstawowej. Zakłada się trzykrotnie powtórzone pytania w tej samej formie: na sprawdzianie, egzaminie gimnazjalnym, w obowiązkowej części matury. Egzamin z języka polskiego składać się będzie z zadań zamkniętych oraz wypowiedzi pisemnej na podany temat. Egzamin z matematyki składać się będzie z zadań zamkniętych oraz 2-3 zadań wymagających przedstawienia toku rozumowania. Egzamin z języka obcego na poziomie podstawowym składać się będzie z zadań zamkniętych, którego wymagania wynikają z zakresu wymagań podstawy programowej – odpowiednio po szkole podstawowej (6lat nauki), po gimnazjum – poziom III.0 (podstawowy – 3 lata nauki) i III.1 (rozszerzony – 9 lat nauki), na obowiązkowej maturze – poziom IV.1 (6 lat nauki). Wszystkie zadania oceniane będą według upublicznionych ogólnych kryteriów. Stosowany sposób przyznawania punktów za poszczególne zadania zamknięte oraz opis sposobu oceniania wypowiedzi pisemnych lub toku rozumowania uczniów będzie stały i jawny.
Gimnazjalistom i gimnazjalistkom dojść ma także prezentacja ustna opracowana przez zespół uczniów i uczennic, na dowolny temat z wybranej przez nich dziedziny. Prezentacja zniknie natomiast z egzaminu maturalnego. Każdy maturzysta poza obowiązkowymi trzema przedmiotami na poziomie podstawowym będzie musiał zaliczyć na poziomie rozszerzonym co najmniej dwa wybrane przedmioty.
Jesień: CKE przeprowadza (i sprawdza) próbne matury z matematyki – ale tylko z matematyki. Dyrektor CKE ogłasza, że zamierza zrezygnować z przeprowadzania próbnych matur ze wszystkich przedmiotów, gdyż jest to zbyt kosztowne.
Rok 2010
Wprowadzenie do egzaminów maturalnych obowiązkowego egzaminu z matematyki na poziomie podstawowym. Egzamin maturalny przyjmuje strukturę: 3 przedmioty obowiązkowe, zdawane na poziomie podstawowym: język polski (pisemny i ustny), język obcy nowożytny (pisemny i ustny), matematyka; od 0 do 6 przedmiotów dodatkowych, zdawanych opcjonalnie – na poziomie podstawowym lub rozszerzonym.
Wyniki matury: w czerwcu zdało ją 81% absolwentek i absolwentów; 87% zdało egzamin z matematyki.
Przygotowania do wprowadzenia na maturze obowiązkowego egzaminu z matematyki obejmują min krótkie filmy edukacyjne i spoty, za pomocą których CKE chce przekonywać do tego przedmiotu.
W ramach reformy szkolnictwa zawodowego, MEN ogłasza plan wygaszenia do 2012 roku liceów profilowanych.
Podczas sierpniowej konferencji, podsumowującej wyniki egzaminów, ministra Katarzyna Hall przedstawia najważniejsze zmiany w egzaminie gimnazjalnym od roku szkolnego 2011/2012, związane z nową podstawą programową. Egzamin będzie się nadal składał z części humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej i z zakresu języka obcego nowożytnego, ale każda z części egzaminu będzie miała inną strukturę. Egzamin humanistyczny zostanie podzielony na zadania z języka polskiego i z historii i wiedzy o społeczeństwie, a matematyczno-przyrodniczy na część matematyczną i z przedmiotów przyrodniczych. Język obcy uczniowie będą natomiast zdawać na poziomie podstawowym lub rozszerzonym.
Dyrektor CKE, Krzysztof Konarzewski, zapowiada zmiany w sposobie oceniania egzaminów: egzaminatorzy i egzaminatorki mają odtwarzać sposób rozumowania osoby zdającej i stawiać punkty za to, jak daleko doszła ona na drodze do całkowitego rozwiązania. Taki klucz oceniania został opracowany przez zespół matematyków i zastosowany podczas oceniania maturalnych prac egzaminacyjnych z matematyki. Będzie on stopniowo, wraz z wchodzeniem reformy edukacji do kolejnych klas i typów szkół, wprowadzany i stosowany przy ocenianiu na pozostałych egzaminach zewnętrznych.
Nowe zasady przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego zapisane zostają w nowym rozporządzeniu na temat warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. Opisane zaś zostały szczegółowo, wraz z nowymi zasadami konstruowania i oceniania zadań, w informatorze o egzaminie gimnazjalnym, opracowanym przez CKE.
We wrześniu CKE ogłosiła, że zaprasza do udziału w tworzeniu zadań egzaminacyjnych w ramach projektu „Budowa banków zadań”. Zainteresowanym oferuje szkolenia z zakresu tworzenia zadań egzaminacyjnych, ciekawą pracę oraz atrakcyjną płacę.
Rok 2011:
Kwiecień: Komisja Dydaktyczna Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich proponuje zmiany na maturze od roku 2015 – między innymi zmniejszenie liczby "rzadkich" przedmiotów maturalnych i obowiązkowe dwa egzaminy z przedmiotów dodatkowych na poziomie rozszerzonym. Komisja chce zmniejszenia listy przedmiotów do wyboru do 12; proponują usunąć z listy pięć rzadko wybieranych przedmiotów: wiedzę o tańcu, historię muzyki, historię sztuki, filozofię oraz język łaciński i kulturę antyczną. Pozostałe przedmioty zostałyby podzielone na dwie grupy. W pierwszej znalazłoby się siedem przedmiotów odpowiadających dziedzinom nauk podstawowych, czyli język polski, historia, matematyka, fizyka, chemia, biologia, geografia. W drugiej grupie byłyby: język obcy nowożytny, języki mniejszości narodowych, język regionalny (kaszubski), wiedza o społeczeństwie i informatyka. Postulowane jest także wprowadzenie obowiązku zdawania co najmniej dwóch przedmiotów do wyboru, tylko na poziomie rozszerzonym, w tym co najmniej jednego przedmiotu z grupy pierwszej.
CKE zapowiada zmianę od 2015 roku formuły egzaminu maturalnego, w tym – wycofanie prezentacji na maturze ustnej. Liczący ok. 60 osób zespół, w skład którego wchodzą nauczyciele akademiccy, pracuje nad zmianami zasad matury z polskiego, nie tylko ustnej. Nowe sposoby ustnego sprawdzianu z języka polskiego Centralna Komisja Egzaminacyjna testowała na ok. 500 maturzystach w ramach unijnego projektu przygotowywania nowych egzaminów. Wyniki badania mają posłużyć do zaproponowania MEN zmian w maturach.
Maturzyści i maturzystki z Ostrowca Świętokrzyskiego, którym Łódzka OKE unieważniła maturę z chemii, składają do prokuratury doniesienie o przestępstwie i domagają się cofnięcia decyzji o unieważnieniu. Sprawę pilotuje Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Pod koniec roku CKE ogłasza otwarty, drugi już, konkurs na twórców zadań egzaminacyjnych. Od 2015 roku arkusze sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego i matury mają być układane z pytań zaczerpniętych z tzw. banków zadań, wymyślonych przez najlepszych w kraju autorów i autorki. W pierwszym konkursie wyłoniono ponad setkę osób - za mało, bo do 2013 r. w banku powinno znaleźć się 20 tys. zadań. Na projekt CKE przeznaczyło ponad 45 mln zł ze środków unijnych. Konkurs jest realizowany w ramach projektu „Budowa banków zadań” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w ramach Działania 3.2 „Rozwój systemów egzaminów zewnętrznych”, Priorytet III „Wysoka jakość systemu oświaty”. Udział w konkursie jest bezpłatny.
Komentarz Monitora Edukacji do planów zmiany formuły ustnej egzaminu maturalnego:
Anna Dzierzgowska, Po co robić dobrze, skoro można wcale?
Rok 2012
Pierwsze egzaminy gimnazjalne przeprowadzone wg nowej podstawy programowej. Teoretycznie egzaminu nie da się nie zdać: nie ma progu zdawalności, na świadectwie podawana jest liczba punktów z poszczególnych części. W praktyce liczba punktów często decyduje o możliwości dostania się do liceum; tymczasem (inaczej, niż w przypadku matury) egzaminu gimnazjalnego nadal nie można poprawiać. Od kilku lat egzamin się rozbudowuje: w 2009 roku do dwóch testów, z wiedzy humanistycznej i przyrodniczej, dodano trzeci – egzamin z języka obcego. W 2012 roku wydzielono, jako osobne egzaminy, egzamin z języka polskiego i matematyki. Prace egzaminacyjne mają być oceniane w sposób holistyczny (całościowy), a nie według klucza.
Nowa formuła egzaminów ustnych z języka obcego na egzaminie maturalnym: tzw egzamin bez określania poziomu.
Czerwiec: MEN ogłasza, jak ma wyglądać egzamin maturalny od 2015 roku. Oprócz trzech przedmiotów podstawowych, od których zależy zdanie matury, każdy uczeń i uczennica będzie obowiązkowo zdawać przynajmniej jeden przedmiot rozszerzony. Prezentacja z języka polskiego znika: zastąpi ją ocena "umiejętności tworzenia przez maturzystę wypowiedzi ustnej na temat wylosowanych podczas egzaminu pytań".
Zmiany w egzaminie maturalnym mają służyć dostosowaniu matury do nowej podstawy programowej. MEN podkreśla, że "Sprawdzanie umiejętności odtwarzania wiedzy encyklopedycznej zostanie zastąpione sprawdzeniem umiejętności krytycznej analizy informacji, rozumowania i wnioskowania w zakresie zdobytej wiedzy."
Ponieważ w zreformowanej szkole ponadgimnazjalnej każdy uczeń i uczennica będzie uczyć się wybranych przedmiotów na poziomie rozszerzonym, wszystkie egzaminy maturalne w tej części matury będą przeprowadzane tylko na jednym poziomie, a nie, jak dotychczas, na podstawowym lub rozszerzonym. W odpowiedzi na sugestię Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, od roku 2015 wprowadzony zostanie obowiązek przystąpienia na maturze do egzaminu z jednego wybranego przez maturzystę przedmiotu dodatkowego.
Z dotychczasowej listy przedmiotów dodatkowych wykreślona zostanie wiedza o tańcu.
Sierpień: Ministra Szumilas podpisuje zmianę w rozporządzeniu dotyczącym podstawy programowej: w ramach bloku „historia i społeczeństwo jeden blok tematyczny będzie obowiązkowy: mianowicie blok „Ojczysty Panteon, ojczyste spory”.
Nowe rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania: zgodnie z nową podstawą programową w szkołach ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem zasadniczej szkoły zawodowej i szkoły policealnej) przedmioty obowiązkowe mogą być nauczane w zakresie podstawowym lub w zakresie rozszerzonym. Rozporządzenie określa, które przedmioty mogą być realizowane w poszczególnych zakresach.
W liceum ogólnokształcącym uczeń/uczennica będzie obowiązkowo wybierać od 2 do 4 przedmiotów spośród proponowanych przez szkołę przedmiotów ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym, przy czym co najmniej jednym z tych przedmiotów musi być: historia, biologia, geografia, fizyka lub chemia.
Rok 2013:
Luty: maturzyści i maturzystki z Ostrowca Świętokrzyskiego, którym w 2011 roku unieważniono maturę z chemii, składają skargę do Trybunału Konstytucyjnego: chcą, by TK zbadał zgodność przepisów Ustawy o Systemie Oświaty (wg której od decyzji OKE nie przysługuje odwołanie do sądu administracyjnego) z Konstytucją.
Komunikat dyrektora CKE w sprawie sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania w roku szkolnym 2013/2014 egzaminu maturalnego do potrzeb absolwentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Na mocy nowych przepisów, za dostosowanie warunków i form przeprowadzania egzaminu zgodnie z Komunikatem odpowiada dyrektor szkoły. Dyrektor i Rada Pedagogiczna, na podstawie dokumentacji uczniów i uczennic, odwołując się do Komunikatu ustala, jakie formy dostosowania należy zaproponować konkretnym osobom.
CKE przygotowuje Informatory o egzaminie maturalnym od 2015 roku.
Październik: NIK publikuje raport o realizacji projektów edukacyjnych, finansowanych ze środków UE: w ocenie Izby, Ministerstwo Edukacji „nie ma nie ma jasno określonej strategii spożytkowania tych pieniędzy”.
Społeczny Monitor Edukacji: korespondujemy z MEN w sprawie ustnej matury z języka polskiego:
Anna Dzierzgowska, Drugi list Monitora Edukacji do ministry Krystyny Szumilas
Matura ustna z języka polskiego: odpowiedź MEN
Rok 2014:
Słabe wyniki matury: w pierwszym terminie zdało ją tylko 71% zdających.
Dodatkowe szkolenia dla egzaminatorek i egzaminatorów, związane z nadchodzącymi zmianami w sposobie sprawdzania matur.
Wrzesień: na stronach CKE zamieszczony zostaje komunikat o egzaminie maturalnym 2015.
Grudzień: próbne egzaminy maturalne, organizowane w szkołach, przygotowane przez CKE.
Cd. (wiosna 2015, nowa matura) – nastąpi!
Anna Dzierzgowska, 27 lipca 2015
