Społeczny Monitor Edukacji

Informacja o realizacji projektów przekazywana jest przez MEN w sposób ograniczony i długich cyklach. Zebrane tutaj dane pochodzą ze sprawozdania na dzień 30.06.2010 roku. Przedstawiam tutaj stan realizacji projektów w poszczególnych działaniach. Na zakończenie chciałbym podzielić się kilkoma wątpliwościami.

Działanie 3.1.
Poddziałanie 3.1.1

Usprawnienie systemu zbierania i analizy danych dotyczących funkcjonowania systemu oświaty min. przez rozwój Systemu Informacji Oświatowej

Beneficjent: Centrum Informatyczne Edukacji, wartość: 14 000 000,00 zł (słownie: czternaście milionów)
Projekt realizowany jest od 01.01.2009 do 31.12.2011 roku.

Głównym celem projektu jest stworzenie zmodernizowanego, usprawnionego i funkcjonalnego Systemu Informacji Oświatowej, czyli inaczej SIO2. Projekt sprowadza się do trzech zadań:
- przygotowanie aktów prawnych;
- przygotowanie pracowników do wykonywania prac analitycznych i skutecznego nadzoru procesu programowania oraz do przejęcia i zarządzania SIO2;
- stworzenie bazy danych administracyjnych SIO2.

Połowie okresu realizacji programu przygotowano projekt założeń do nowelizacji ustawy o systemie informacji oświatowej oraz projekt nowej ustawy (akceptacja GIODO, uzgodnienia społeczne i konsultacje z Rządowym Centrum Legislacji). Przeprowadzono część szkoleń dla pracowników Centrum Informacji Edukacji i MEN w dziedzinie zaawansowanej analityki w zakresie analizy danych i projektowania systemów informatycznych do zaawansowanej analizy danych.

Warto w tym przypadku dodać, że jednym ze statutowych zadań Ministra jest tworzenie projektów aktów prawnych. Tutaj zadania statutowe (tworzenie prawa) finansowane są ze środków projektowych. Do 30.04.2010 roku, projekt zrealizowano na kwotę 1 087 354,10 zł, czyli w 7,77%.

Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego

Projekt wartości 338 614 103,46 zł (ponad trzysta milionów złotych) realizuje Instytut Badań Edukacyjnych w okresie od 01.04.2009 do 30.06.2015 roku. Do końca I półrocza 2010 r. zrealizowano działania na kwotę 3 869 390,37 zł, co stanowi realizację w 1%

Celem projektu jest wzmocnienie zdolności systemu edukacji w zakresie badań edukacyjnych a także zwiększenie możliwości wykorzystywania wyników badań naukowych w polityce i praktyce edukacyjnej oraz zarządzaniu oświatą.

Również w tym projekcie wyróżnić można trzy zadania:
- badania naukowe nad funkcjonowaniem podstaw programowych (badania dydaktyczne) oraz badania systemowe nad jakością i efektywnością edukacji na wszystkich etapach edukacyjnych (wyodrębniono 5 obszarów badawczych);
- instytucjonalizacja zaplecza badawczego;
- upowszechnianie i promocja badań edukacyjnych oraz aktywizacja środowisk edukacyjnych.

Do końca okresu sprawozdawczego, za blisko 4 miliony złotych, wykonano następujące zadania:
- zrealizowano badania naukowe w ramach projektów badawczych: ESLC, PIAAC/OECD, TALIS/OECD;
- zbudowano interdyscyplinarną bibliotekę edukacyjną;
- opracowano plan badawczy na rok 2010 z wizją badań do roku 2015 (wstępna wersja);
- skonsolidowano pojedyncze badania dydaktyczne i systemowe w 10 dużych projektów;
- opracowano koncepcję tworzenia instytucjonalnego zaplecza badawczego;
- zorganizowano 7 interdyscyplinarnych seminariów naukowych z cyklu „Badania i polityka”;
- opracowano pierwsze rekomendacje dla polityki edukacyjnej (coroczne);
- opracowano ramowy program studiów podyplomowych i doktoranckich obejmujących metodologię badań edukacyjnych;
- uruchomiono portal zawierający docelowo wszystkie rezultaty badań wraz z narzędziami i metodologią (www.badania.ibe.edu.pl);
- uruchomiono Bazę Informacji o Badaniach Edukacyjnych (BIBE).

Poddziałanie 3.1.2

Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru pedagogicznego i oceny jakości pracy szkoły

Projekt o wartości 1 830 550,00 zł (ponad milion osiemset tysięcy) realizuje bezpośrednio MEN. Okres realizacji: 01.04.2008 do 31.03.2009 roku. Projekt został zakończony. Wartość wydatkowana i rozliczona: 1 130 290, 22 zł, procent wykorzystania środków: 61,75%.

Celem projektu było wypracowanie systemu sprawowania efektywnego nadzoru pedagogicznego oraz zasad dokonywania oceny jakości pracy szkoły. W ramach realizacji projektu:
- przeanalizowano obecnie funkcjonujący system nadzoru pedagogicznego i przygotowano opracowanie zawierające wyniki analizy;
- opracowano koncepcję sprawowania nadzoru pedagogicznego i oceny jakości pracy szkoły;
- przygotowano założenia do zmian legislacyjnych dotyczących systemu nadzoru pedagogicznego;
- opracowano projekt publikacji zawierającej opis proponowanych rozwiązań („Zmiany w nadzorze pedagogicznym. Ewaluacja jako podstawowa strategia rozwoju edukacji” - projekt publikacji został wykorzystany jako materiał służący pracom nad opracowaniem poradnika na temat nadzoru pedagogicznego dla dyrektorów szkół i placówek oraz wizytatorów);
- przeprowadzono osiem konferencji upowszechniających rezultaty projektu.

Program wzmocnienia efektywności systemu nadzoru pedagogicznego i oceny jakości pracy szkoły – etap II

Wykonuje Ministerstwo Edukacji Narodowej w partnerstwie z Uniwersytetem Jagiellońskim. Wartość: 14 334 503,71 zł (ponad czternaście milionów złotych; w I półroczu 2010 r. została zatwierdzona modyfikacja wniosku o dofinansowanie, zwiększająca całkowitą wartość projektu.)

Realizacja: od 01.04.2009 do 31.12.2010 roku. Do końca I półrocza 2010 r. zrealizowano projekt na kwotę 4 829 377, 63 zł (33,69%). Na drugie półrocze roku zostało do wykorzystania około 10 milionów złotych. Skąd zatem konieczność zwiększania środków?

Do końca okresu sprawozdawczego wykonano:
- przeszkolono 2561 osób (w tym dyrektorów szkół) w zakresie zadań związanych ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego – ewaluacja wewnętrzna;
- początkowym wsparciem w ramach projektu objęto 247 pracowników organów sprawujących nadzór pedagogiczny z zakresu ewaluacji zewnętrznej;
- skonstruowano bazę do generowania narzędzi zewnętrznego i wewnętrznego nadzoru pedagogicznego;
- zorganizowano 276 konferencji upowszechniających nowe rozwiązania systemowe;
- przeprowadzono pilotaż zmodernizowanego nadzoru pedagogicznego w 32 szkołach i placówkach.

Doskonalenie strategii zarządzania oświatą na poziomie regionalnym i lokalnym

Projekt realizowało Ministerstwo Edukacji Narodowej w partnerstwie z Uniwersytetem Warszawskim. Wartość 16 220 594,00 zł, (nieco ponad szesnaście milionów) okres realizacji: od 01.02.2010 do 31.12.2012 roku. Dopiero 07.05.2010 r. została wydana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu – dlaczego tak późno?. Pewnie dlatego końca I półrocza 2010 roku program zrealizowano na kwotę 0,00 zł.

Cel: wzmocnienie strategicznej roli jednostek samorządu terytorialnego w obszarze zarządzania i finansowania oświaty, a w szczególności opracowanie nowych modeli i narzędzi planowania, zarządzania, monitorowania i finansowania szkół i placówek oświatowych oraz wzmocnienie kompetencji pracowników JST przez system szkoleń oraz dostarczenie publikacji fachowych.

Do końca okresu sprawozdawczego zrealizowano:
- skompletowano zespół projektowy (w tym ekspertów);
- rozpoczęto badania diagnostyczne w algorytmie podziału subwencji oświatowej oraz nad wskazówkami metodycznymi dla gmin i powiatów, dotyczącymi informowania o stanie realizacji zadań oświatowych;
- rozpoczęto prace nad publikacją dla JST „Jak informować o stanie realizacji zadań oświatowych”.

Działanie 3.2 – projekty systemowe, realizowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną

Badania dotyczące podnoszenia jakości narzędzi systemu egzaminów zewnętrznych

Okres realizacji: od 01.10.2007 do 31.12.2009, a wartość - 3 346 081,78 zł (nieco ponad trzy miliony złotych). Projekt został zakończony.

Do końca I półrocza 2010 roku projekt miał zatwierdzony wniosek o płatność za okres do 31.10.2009 roku, na kwotę 1 902 836,92 zł. (56,87% ). W I półroczu 2010 roku został złożony wniosek o płatność końcową na kwotę 1 057 904,62 zł (weryfikacja wniosku została wstrzymana do czasu zakończenia czynności kontrolnych).

Cel: przeprowadzenie badań, analiz i pilotaży narzędzi służących pomiarowi efektywności kształcenia przez wyniki egzaminów zewnętrznych. Trzy zadania to:
- monitorowanie efektu egzaminatora oraz przygotowanie wprowadzenia oceniania z wykorzystaniem narzędzi elektronicznych (Electronic Marking);
- standardy wymagań egzaminacyjnych;
- absolwenci na rynku pracy – trafność prognostyczna egzaminów zewnętrznych w kontekście umiejętności koniecznych na rynku pracy.

Zrealizowano:
- przeszkolono 340 z planowanych 400 (85%) ekspertów do oceniania prac w technologii e-oceniania i do prowadzenia powszechnego szkolenia egzaminatorów e-oceniania w egzaminach poddanych pilotażowi;
- przygotowano projekt wprowadzenia i organizacji e-oceniania w Polsce;
- zaadaptowano oprogramowanie do oceniania oraz do administrowania e-ocenianiem do wykorzystania w polskim systemie egzaminów zewnętrznych;
- opracowano raport z wynikami porównania efektu egzaminatora dla oceniania tradycyjnego i e-oceniania dla egzaminów poddanych pilotażowi;
- opracowano raport rekomendujący CKE sposób wdrożenia e-oceniania w systemie egzaminacyjnym w latach 2010-2013, zawierający propozycje merytoryczne, technologiczne oraz oszacowanie kosztów na etapie wdrażania e-oceniania w polskim systemie egzaminów zewnętrznych.

Badania dotyczące rozwoju metodologii szacowania wskaźnika edukacyjnej wartości dodanej (EWD)

Okres realizacji: od 01.10.2007 do 31.12.2013 roku, wartość: 10 766 000 zł. (niecałe jedenaście milionów). CKE przygotowało modyfikację wniosku, zwiększającą wartość projektu. Czy jest potrzebne, skoro do końca I półrocza 2010 roku wydano 2 266 582,49 (21,03%)?

Cel: rozwijanie metod wykorzystywania wyników egzaminów zewnętrznych do oceny efektywności nauczania: stworzenie modeli szacowania edukacyjnej wartości dodanej dla różnego typu szkół i dla nauczycieli; zdobycie głębszej wiedzy o uwarunkowaniach osiągnięć szkolnych uczniów; opracowanie metod stosowania wskaźników edukacyjnej wartości dodanej przez dyrektorów szkół, rady pedagogiczne, nadzór pedagogiczny oraz organy prowadzące; monitorowanie ewaluacyjnej funkcji systemu egzaminów zewnętrznych; opracowanie materiałów szkoleniowych i strategii szkoleń dla potencjalnych użytkowników metody edukacyjnej wartości dodanej.

Do końca okresu sprawozdawczego zrealizowano:
- upowszechniono wskaźnik EWD w 6030 szkołach;
- przygotowano zintegrowaną bazę danych egzaminacyjnych w 2009 r.;
- opracowano model szacowania EWD w 2009 r.;
- przygotowano raport z analizy wykorzystania metody dla szacowania EWD dla nauczycieli gimnazjów;
- przygotowano zestaw materiałów szkoleniowych wraz instrumentarium statystycznym;
- przeprowadzono badania podłużne ścieżki rozwoju edukacyjnego dzieci i młodzieży i sprzężone z nim monitorowanie funkcjonowania egzaminów zewnętrznych;
- opracowano raport z analizy procesu różnicowania się polskich szkół.

Badania uwarunkowań zróżnicowania wyników egzaminów zewnętrznych

Wartość - 11 004 208,30 zł (ok. jedenaście milionów; zatwierdzono zmniejszenie całkowitej wartości projektu).
Okres realizacji: od 01.10.2007 do 31.12.2011 roku. Do końca I półrocza 2010 roku zatwierdzono kwotę 5 438 490,74 zł (49,42 %).

Cel: doskonalenie systemu egzaminów zewnętrznych jako skutecznego narzędzia polityki edukacyjnej pozwalającego na systematyczne i ciągłe doskonalenie jakości funkcjonowania szkoły na wszystkich etapach kształcenia.

W ramach projektu już zrealizowano:
- powstało 5 raportów badawczych, dotyczących badania umiejętności podstawowych uczniów trzeciej klasy szkoły podstawowej;
- powstała publikacja "Pozwólmy dzieciom myśleć! O umiejętnościach matematycznych polskich trzecioklasistów”. Trwały prace nad kolejnymi publikacjami: " Pozwólmy dzieciom mówić i pisać", "Pozwólmy dzieciom działać";
- powstała publikacja „Umiejętności polskich gimnazjalistów – pomiar, wyniki, zadania testowe z komentarzami’;
- powstała publikacja „Teoretyczne i praktyczne problemy skalowania osiągnięć szkolnych”.

Pilotaż nowych egzaminów maturalnych

Wartość to 113 476 496 zł (sto trzynaście milionów; przygotowywana modyfikacja zmniejszająca wartość do 97 380 491,21 zł i wydłużająca okres realizacji do 2013 roku). Okres realizacji: od 01.10.2007 do 31.12.2010 roku. Do końca I półrocza 2010 r. zatwierdzono kwotę 20 241 967,47 zł (17,84%).


Cel: opracowanie nowej koncepcji pracy nad arkuszami, ze szczególnym uwzględnieniem egzaminu maturalnego z matematyki, opracowanie propozycji nowych arkuszy, przeprowadzenia ich pilotaży oraz próbnych egzaminów.

Projekt składa się z:
- opracowania nowej koncepcji pracy nad arkuszami egzaminacyjnymi;
- przeprowadzenia pilotażu egzaminu maturalnego z matematyki, filozofii i wiedzy o społeczeństwie.

Do końca okresu sprawozdawczego zrealizowano:
- stworzono 700 pojedynczych zadań z matematyki;
- stworzono 17 przykładowych arkuszy do egzaminów maturalnych;
- przeprowadzono egzaminy maturalne z matematyki na terenie całego kraju na całej populacji uczniów, przystępujących do matury w maju 2010;
- opracowano 19 raportów z pilotaży, standaryzacji i egzaminów próbnych;
- przeprowadzono 6 warsztatów i seminariów dla doradców metodycznych i egzaminatorów na temat obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki;
- przeprowadzono 3 konferencje upowszechniające dla nauczycieli matematyki na temat obowiązkowego egzaminu maturalnego z matematyki;
- wydrukowano i rozdystrybuowano do szkół 472 056 tablic matematycznych;
- przeprowadzono pilotaż egzaminu maturalnego z filozofii;
- zmodyfikowano arkusz z filozofii na poziomie podstawowym i rozszerzonym;
- opracowano 3 koncepcje tematu wypracowania z filozofii na poziomie rozszerzonym.

Pilotaż nowych egzaminów gimnazjalnych oraz sprawdzianu dla klas VI

Wartość to 6 393 631,68 zł (nieco ponad sześć milionów; modyfikacja zmniejszająca wartość projektu). Okres realizacji: od 01.10.2007 do 31.12.2010 roku. Do końca I półrocza 2010 r. zatwierdzono kwotę 4 546 434,46 zł (71,11%)

Cel: doskonalenie systemu egzaminów zewnętrznych przez przygotowanie całościowej koncepcji egzaminu z języka obcego w gimnazjum oraz opracowanie nowej formuły sprawdzianu w klasie VI.

Projekt składa się z pilotażu egzaminu z języka obcego w gimnazjum oraz nowej formuły sprawdzianu. Zrealizowano:
- stworzono zbiór zadań egzaminacyjnych do tworzenia testów języków obcych w gimnazjum;
- opracowano cztery raporty z pilotażu i badań, w tym raport z przeprowadzonych badań kontekstowych;
- przygotowano programy szkolenia kandydatów na egzaminatorów i autorów zadań wraz z materiałami szkoleniowymi;
- przeszkolono 120 autorów zadań do konstruowania testów;
- stworzono 75 zadań ilustrujących wymagania egzaminacyjne.

Pilotaż nowej formuły egzaminu zawodowego

Wartość projektu to 3 872 226,05 zł. (nieco ponad trzy miliony). Okres realizacji: od 01.10.2007 do 30.06.2009 roku. Realizacja projektu została zakończona. Projekt zrealizowany w 96,24% - 3 726 692,68 zł.

W ramach realizacji projektu:
- przeszkolono 511 z 706 zakwalifikowanych na kurs i 600 planowanych do przeszkolenia, konstruktorów zadań na egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe (85,17%);
- zrealizowano budowę banku zadań (do bazy w programie Fast test wpisano 15 tys. zadań dla 161 zawodów);
- opracowano procedury przeprowadzania egzaminu w ośrodku egzaminowania, w tym zrealizowano pilotaż przeprowadzania etapu praktycznego egzaminu zawodowego dla absolwentów ZSZ z rejestracją przebiegu przy użyciu kamer.

Budowa banków zadań

Wartość to 1 666 134,07 zł, a okres realizacji: od 01.10.2007 do 31.12.2009 roku. Wartość wydatkowana i rozliczona - 1 561 818,98 zł (93,74%). Realizacja projektu została zakończona.

W ramach realizacji projektu:
- opracowano koncepcję arkuszy egzaminacyjnych z języków obcych nowożytnych, w oparciu o nową podstawę programową w VI klasie szkoły podstawowej, gimnazjum i egzaminu maturalnego;
- opracowano koncepcję banków zadań egzaminów z przedmiotów humanistycznych, społecznych, przyrodniczych, języków obcych nowożytnych;
- stworzono łącznie 210 przykładowych zadań dla egzaminu gimnazjalnego, sprawdzianu w VI klasie szkoły podstawowej i egzaminu maturalnego;
- stworzono procedury tworzenia zadań w ramach banków zadań.

Opracowanie założeń Krajowego Systemu Informatycznego

Wartość to 184 447,71 zł, a okres realizacji od 01.10.2007 do 28.02.2009 roku. Realizacja projektu została zakończona. Wartość wydatkowana i rozliczona to 171 072,35 zł. (92,75%).

W ramach realizacji projektu:
- przygotowano opracowanie „Specyfikacja analizy przedwdrożeniowej projektu Krajowego Systemu Informatycznego Centralnej Komisji Egzaminacyjnej”;
- przygotowano i zebrano dokumentację o systemach informatycznych w OKE i CKE oraz opracowano specyfikację serwera do testowania przetwarzania danych;
- przygotowano stronę internetową przeznaczoną do publikacji przygotowanych baz danych oraz udostępniono bazy pod adresem: http://bazy.cp5.win.pl/.

Szkolenia pracowników i współpracowników systemu egzaminów zewnętrznych oraz rozwój współpracy międzynarodowej, w tym realizacja projektów ponadnarodowych

Wartość to 18 447 000 zł (ponad osiemnaście milionów; zatwierdzono zwiększenie i wydłużenie okresu realizacji.)

Okres realizacji: od 01.10.2007 do 31.12.2012 roku. Do końca I półrocza 2010 roku zatwierdzono kwotę 6 502 326,09 zł (35,25%).

Do końca okresu sprawozdawczego:
- początkowym wsparciem w ramach projektu objęto 11 574 pracowników i współpracowników systemu egzaminów zewnętrznych;
- wypracowano 3 programy szkoleniowe w formule e-learningu;
- przygotowano 19 sprawozdań z wymiany doświadczeń, staży zagranicznych.

Specjalistyczne publikacje dotyczące egzaminów zewnętrznych

Wartość to 2 067 819,15 zł (ponad dwa miliony) a okres realizacji: od 01.10.2007 do 31.12.2009 roku. Projekt zakończony. W I półroczu 2010 roku został złożony wniosek o płatność końcową na kwotę 358 871,22 zł (weryfikacja wniosku została wstrzymana do czasu zakończenia czynności kontrolnych).

W ramach realizacji projektu opracowano, wydrukowano i rozdystrybuowano m.in.:
- kwartalniki dla uczniów, dla nauczycieli i dyrektorów, dla samorządów, dotyczące problematyki egzaminowania;
- broszury o egzaminie zawodowym;
- biuletyny na temat badań z dziedziny edukacji;
- serię opracowań dotyczących diagnostyki edukacyjnej;
- serię publikacji okazjonalnych dotyczących zmian w systemie egzaminowania.

Przygotowanie systemu informatycznego do e-oceniania

Wartość to 7 258 957,92 zł, a okres realizacji: od 01.01.2010 do 31.12.2013 roku. Do końca I półrocza nie wpłynął żaden wniosek o płatność. Wykonanie: 0,00 zł.

W ramach realizacji projektu do końca okresu sprawozdawczego:
- rozpoczęto prace związane z obsługą administracyjną, prawną i finansową projektu;
- rozpoczęto działania promocyjne;
- powołano i zatrudniono zespół wdrożeniowy;
- rozpoczęto prace nad przygotowaniem postępowania mającego na celu wyłonienie wykonawcy oprogramowania do e-oceniania.

Czy przez pół roku, mając takie środki, można było tak zrealizować projekt?

Modernizacja egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe

Wartość to 46 669 993,50 zł (ponad czterdzieści sześć milionów), a okres realizacji: od 01.01.2010 do 31.12.2013 roku. Do końca I półrocza nie wpłynął żaden wniosek o płatność. Wykonanie: 0,00 zł.

W ramach projektu zrealizowano:
- określono zasady wg których ma powstać raport na temat słabych i mocnych stron obecnych egzaminów zawodowych, włączając do niego ankietę z kryteriami;
- opracowano program-ankietę do przygotowania przez ośrodki egzaminacyjne inwentaryzacji zasobów sprzętowych (sprzętu komputerowego i łączy internetowych) znajdujących się w szkołach/placówkach, w których obecnie odbywa się etap pisemny egzaminu zawodowego i w których może odbywać się on w najbliższej przyszłości;
- nakreślono zadania ekspertów rekomendowanych do zespołu ekspertów w ramach projektu.

Czy przez pół roku, mając takie środki, można było tak zrealizować projekt?

Budowa banków zadań - II edycja

Wartość to 45 427 286,28 zł (ponad czterdzieści pięć milionów), a okres realizacji od 01.01.2010 do 31.12.2013 roku. Do końca I półrocza 2010 roku nie była jeszcze wydana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu.

Działanie 3.3.
Poddziałanie 3.3.1

Wzmocnienie systemu wspierania rozwoju szkół ze szczególnym uwzględnieniem doskonalenia nauczycieli i doradztwa metodycznego

Projekt realizował Minister Edukacji Narodowej, wartość to 757 521,00 zł (siedemset tysięcy; w I półroczu 2010 roku zatwierdzono zmniejszenie wartości projektu). Okres realizacji: od 02.01.2009 do 31.05.2010 roku. Realizacja projektu została zakończona. Do końca I półrocza 2010 roku zrealizowano kwotę 404 766,79 zł.

W ramach projektu:
- wypracowano wstępną koncepcję systemu wsparcia rozwoju szkół i nauczycieli wraz z propozycjami rozwiązań organizacyjnych, instytucjonalnych i prawnych;
- przygotowano cztery opracowania zawierające: szczegółową analizę przepisów prawa dotyczących obecnego systemu doskonalenia nauczycieli (1 opracowanie); informację o finansowaniu doskonalenia nauczycieli (1 opracowanie); analizę funkcjonowania obecnego systemu doskonalenia nauczycieli (2 opracowania);
- przeprowadzono analizę SWOT obecnego systemu wspierania rozwoju szkół;
- przeprowadzono spotkania konsultacyjne z interesariuszami systemu wspierania szkół;
- przygotowano raport z analizy materiałów i pięć opisów studiów przypadków dot. wybranych systemów doskonalenia nauczycieli w innych krajach;
- opracowano sześć studiów przypadku funkcjonowania różnie zorganizowanych placówek doskonalenia nauczycieli w aspekcie prawnym, organizacyjnym i finansowym;
- zorganizowano konferencję upowszechniającą rezultaty projektu.

Proszę rozważyć, czy te opracowania warte są ponad 400 tysięcy złotych?

System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół

Projekt realizował Minister Edukacji Narodowej, wartość to 56 496 947,25 zł (pięćdziesiąt sześć milionów; w I półroczu 2010 r. zatwierdzono zmniejszenie wartości projektu). Okres realizacji: od 01.04.2010 do 31.12.2015 roku.

Do końca I półrocza 2010 roku decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu nie została jeszcze wydana.

Cel: poprawa jakości systemu doskonalenia nauczycieli spójnego z rozwojem szkół i placówek oświatowych poprzez: opracowanie założeń nowego systemu doskonalenia nauczycieli (merytorycznych, finansowych, instytucjonalnych i prawnych), działania promocyjno-informacyjne oraz budowę systemu zapewniania jakości – akredytacji placówek doskonalenia nauczycieli.

Poddziałanie 3.3.3.

Doskonalenie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół pod kątem jej zgodności z gospodarką opartą na wiedzy

Projekt realizował Minister Edukacji Narodowej, wartość to 3 499 618,60 zł. (prawie trzy i pół miliona). Okres realizacji: od 01.02.2008 do 31.01.2009 roku. Wartość wydatkowana i rozliczona - 3 354 874,67 zł. (96,76%). Realizacja projektu została zakończona.

W ramach projektu:
- opracowano podstawę programową wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego; przygotowany w ramach projektu materiał stał się fundamentem do podpisanego rozporządzenia w sprawie podstawy programowej;
- opracowano wstępną wersję projektu podstawy programowej kształcenia specjalnego;
- przeprowadzono 17 konferencji upowszechniających dla kadry zarządzającej i pedagogicznej oświaty;
- przeprowadzono 376 warsztatów przedmiotowych upowszechniających nową podstawę programową, dla kadry zarządzającej oraz pedagogicznej.

Wdrożenie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół

Projekt realizował Minister Edukacji Narodowej w partnerstwie z Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu. Wartość to 6 648 768,00 zł (ponad sześć i pół miliona; w I półroczu 2010 roku zatwierdzono zmniejszenie wartości projektu i wydłużono okres realizacji). Okres realizacji: od 01.02.2009 do 31.03.2010 roku. Realizacja projektu została zakończona. Wartość wydatkowana i rozliczona to 3 354 874,67 zł. (96,76% - po zmniejszeniu).

W ramach realizacji projektu:
- wydrukowano nową podstawę programową wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego (8 tomów, nakład 79 000 egzemplarzy + dodruk 22 080 egzemplarzy) oraz przeprowadzono jej dystrybucję do 31 000 szkół i placówek oświatowych;
- przygotowano 3 259 doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów do prowadzenia spotkań informacyjnych z nauczycielami;
- przeprowadzono spotkania informacyjne na temat założeń reformy programowej oraz źródeł szczegółowych informacji o reformie w 17 580 radach pedagogicznych szkół podstawowych i gimnazjów;
- prowadzono działania promujące nową podstawę programową;
- uruchomiono stronę internetową www.reformaprogramowa.men.gov.pl;
- przeszkolono 160 wizytatorów KO;
- przeszkolono 582 pracowników i współpracowników systemu egzaminacyjnego oraz rzeczoznawców podręczników szkolnych.

Wdrożenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, ze szczególnym uwzględnieniem II i IV etapu edukacyjnego

Projekt realizował Minister Edukacji Narodowej. Wartość to 8 554 526,00 zł, (osiem i pół miliona) a okres realizacji: od 01.03.2010 do 31.12.2012 roku. 08.06.2010 roku została podpisana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu. Do końca I półrocza 2010 roku nie zatwierdzono żadnego wniosku o płatność. Projekt znajduje się w początkowej fazie realizacji.

Cel: poprawa jakości kształcenia przez wdrożenie nowej podstawy programowej w poszczególnych typach szkół i związanych z nią zmian w organizacji nauczania.

Opracowanie i pilotażowe wdrożenie innowacyjnych programów nauczania – zgodnych z polską podstawą programową kształcenia ogólnego – przeznaczonych dla uczniów – dzieci obywateli polskich za granicą

Projekt realizował Minister Edukacji Narodowej. Wartość to 3 994 250,00 zł, (niecałe cztery miliony) a okres realizacji: od 01.07.2008 do 31.12.2010 roku. Do końca I półrocza 2010 roku zatwierdzono wnioski o płatność na kwotę 1 105 969,09 zł (27,69%). Do zakończenie projektu pozostało pół roku!

Do końca okresu sprawozdawczego zrealizowano:
- uruchomiono stronę internetową projektu www.polska-szkola.pl;
- przeprowadzono diagnozę i analizę sytuacji uczniów polskich i nauczycieli poza granicami kraju;
- stworzono internetową bazę szkół polskich za granicą oraz listę nauczycieli prowadzących za granicą nauczanie w języku polskim;
- pracowano podstawę programową do zintegrowanego nauczania w zakresie polskiej literatury, historii,geografii, wiedzy o kulturze i społeczeństwie polskim oraz odrębnie dla języka polskiego, a także przetłumaczono na język angielski;
- opracowano 6 programów nauczania dla dzieci polskich za granicą w zakresie języka polskiego oraz bloku: literatura, kultura, historia, geografia Polski i wiedza o społeczeństwie (po 2 dla każdego etapu kształcenia);
- zorganizowano międzynarodową konferencję dla dyrektorów szkół zagranicznych;
- zorganizowano szkolenia dla nauczycieli szkół polskich za granicą.

Opracowanie i wdrożenie kompleksowego systemu pracy z uczniem zdolnym

Projekt realizował Minister Edukacji Narodowej. Wartość to 22 000 840,00 zł, (dwadzieścia dwa miliony), a okres realizacji: od 01.02.2010 do 31.12.2013 roku. 22.04.2010 roku została podpisana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu. Do końca I półrocza 2010 roku nie zatwierdzono żadnego wniosku o płatność. Projekt znajduje się w początkowej fazie realizacji.

Cel: opracowanie i wdrożenie kompleksowego systemu pracy z uczniem zdolnym przez min. wprowadzenie zmian legislacyjnych, instytucjonalno-organizacyjnych, finansowych oraz metodycznych, przygotowanie instytucji i osób - zaangażowanych w proces rozwoju dziecka - do właściwego diagnozowania dzieci wybitnie uzdolnionych i kierunkowania zainteresowań uczniów, zwiększenie świadomości opinii publicznej w zakresie specjalnych potrzeb dzieci uzdolnionych.

Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Projekt realizował Minister Edukacji Narodowej w partnerstwie z Akademią Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Wartość to 7 420 000,00 zł, (ok. siedem milionów złotych) a okres realizacji: od 01.03.2010 do 31.12.2011 roku. 31.03.2010 roku została podpisana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu. Do końca I półrocza 2010 roku nie zatwierdzono żadnego wniosku o płatność. Projekt znajduje się w początkowej fazie realizacji.

Cel: zapewnienie świadczenia pomocy psychologiczno-pedagogicznej jak najbliżej dziecka /ucznia, w środowisku jego nauczania i wychowania, tj. w przedszkolu, szkole i placówce oświatowej oraz poprawa jakości systemu kształcenia i wychowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego

Projekt realizuje Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Wartość - 18 750 000,00 zł, (niecałe dziewiętnaście milionów), a okres realizacji: od 01.08.2008 do 31.12.2013 roku.

Do końca I półrocza 2010 roku wykorzystano kwotę 3 031 887,34 zł (16,17%), a program trwa już dwa lata!

Do końca okresu sprawozdawczego:
- opracowano metodologię oceny spójności podstaw programowych kształcenia w zawodach z wybranymi dokumentami obowiązującymi w kształceniu zawodowym i przygotowano raport;
- opracowano metodologię badania podstaw programowych pod kątem uzyskiwanych kwalifikacji w grupie zawodów oraz wyodrębnienia kwalifikacji specyficznych dla zawodu oraz cząstkowych składających się na zawód;
- dokonano przeglądu i analizy 183 podstaw programowych kształcenia w zawodzie i analizy 187 podstaw programowych oraz wyodrębniono kwalifikacje w 187 zawodach;
- odbyły się konsultacje społeczne części wyodrębnionych kwalifikacji;
- przeprowadzono badania kwalifikacji i kompetencji oczekiwanych przez pracodawców od absolwentów szkół zawodowych i opracowano raport;
- przygotowano nową metodologię konstruowania podstaw programowych kształcenia w zawodach;
- opracowano przykładowe podstawy programowe w 3 zawodach;
- odbyły się szkolenia grup ekspertów tworzących podstawy programowe.

System wsparcia szkół i placówek oświatowych wdrażających modułowe programy kształcenia zawodowego

Projekt realizuje Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Wartość - 10 000 000,00 zł, (dziesięć milionów) a okres realizacji: od 01.05.2009 do 31.12.2013 roku.

Do końca I półrocza 2010 roku wykorzystano kwotę 983 273,27 zł (9,83%), a program trwa już pełny rok!

Do końca okresu sprawozdawczego:
- przeprowadzono pierwszą i drugą część szkolenia trenerów kształcenia modułowego i pierwszą część szkolenia ekspertów do wspierania organizacyjnego, merytorycznego i metodycznego szkół i placówek wdrażających programy modułowe;
- przeprowadzono 1 ogólnopolską i 10 wojewódzkich konferencji z udziałem szkół wdrażających modułowe programy kształcenia zawodowego oraz Polskiej Sieci Kształcenia Modułowego;
- wyłoniono do udziału w projekcie szkoły i placówki oświatowe z dziesięciu województw, w których przeprowadzono już konferencje;
- trwają prace nad opracowaniem koncepcji 21 poradników – „Jak wdrażać modułowe programy kształcenia zawodowego”;
- opracowano koncepcję zintegrowanego systemu informatycznego wspierającego kształcenie zawodowe w oparciu o podejście modułowe.

Narodowy System Edukacji Wirtualnej Scholaris

Projekt realizuje Ośrodek Rozwoju Edukacji. Wartość to 15 000 000,00 zł. (piętnaście milionów). Okres realizacji: od 01.04.2008 do 31.12.2013 roku. W I półroczu 2010 roku zatwierdzono wydłużenie okresu realizacji projektu. Do końca I półrocza 2010 r. wykorzystano kwotę 450 655,33 zł (3%). Projekt trwa już ponad dwa lata!

Cel: stworzenie nowego repozytorium, zawierającego różnorodne formy zasobów edukacyjnych; zapewnienie stałej aktualizacji zasobów; dotarcie z doskonałą jakościowo i usystematyzowaną edukacją do najszerszego grona odbiorców; pozyskanie i upowszechnianie, na zasadzie stałej współpracy, treści tworzonych przez instytucje i organizacje rynku edukacyjnego; wsparcie wirtualnego doskonalenia kadr. Narzędzie to w formie platformy internetowej będzie stworzone na bazie dotychczasowego portalu Scholaris.

Otwarta szkoła - system wsparcia uczniów migrujących

Projekt realizuje Zespół szkół dla dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą. Wartość to 17 354 597,21 zł. (ponad siedemnaście milionów). Okres realizacji: od 01.04.2010 do 31.12.2012 roku. Do końca I półrocza 2010 roku nie była jeszcze wydana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu.

W ramach realizacji projektu do końca okresu sprawozdawczego trwały prace przygotowawcze i organizacyjne.

Cel: umożliwienie uczniom – dzieciom obywateli polskich przebywających za granicą, nieposiadających dostępu do polskojęzycznej edukacji stacjonarnej, kontynuowanie nauki języka ojczystego, a w efekcie umożliwienie powrotu do polskiego systemu edukacji.

Poddziałanie 3.4.1

Opracowanie bilansu kwalifikacji i kompetencji dostępnych na rynku pracy w Polsce oraz modelu Krajowych Ram Kwalifikacji

Projekt realizuje Ministerstwo Edukacji Narodowej w partnerstwie z Instytutem Badań Edukacyjnych i Fundacją „Fundusz Współpracy”. Projekt z komponentem ponadnarodowym. (współpraca ponadnarodowa z Chorwacją).

Wartość: 2 903 472,00 zł, (niecałe trzy miliony) a okres realizacji: 01.03.2008–31.01.2010. Wartość wydatkowana i rozliczona: 1 999 971,65 zł. (68,88 %). Realizacja projektu została zakończona.

W ramach realizacji projektu:
- przygotowano raport ze współpracy ponadnarodowej porównujący modele KRK w Polsce i Chorwacji;
- zbudowano bibliotekę dot. tematyki KRK (w IBE);
- uruchomiono stronę internetową dotyczącą KRK w Polsce (w języku polskim i angielskim);
- opublikowano broszurę promocyjno-informacyjną o KRK oraz książkę „Od Europejskich do Krajowych Ram Kwalifikacji”;
- przeprowadzono badania empiryczne (IBE) kwalifikacji w zakresie trzech branż: energetycznej, motoryzacyjnej i energetycznej (3 studia przypadku);
- opracowano „mały” raport, zawierający założenia do opisu eksperckiego modelu Krajowych Ram Kwalifikacji;
- opracowano „duży” raport:, zawierający ekspercki model Krajowych Ram Kwalifikacji i scenariusz jego wdrażania, w tym opis głównych idei EQF i ich rozwinięcie dla warunków polskich, opis krajowego systemu kwalifikacji w Polsce, propozycję nowej klasyfikacji kwalifikacji i koncepcję metody odniesienia zaproponowanych poziomów kwalifikacji w Polsce do poziomów EQF;
- przeprowadzono dwudniową konferencję międzynarodową na temat rezultatów wypracowanych w projekcie;
- przeprowadzono 4 konferencje informacyjne dla podmiotów związanych z tematyką projektu.

Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania KRK oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie

Projekt realizuje Instytut Badań Edukacyjnych. Wartość - 35 850 272,52 zł, (ponad trzydzieści pięć milionów), a okres realizacji: od 01.06.2010 do 31.12.2013 roku. Do końca I półrocza 2010 roku nie była jeszcze wydana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu.

Cel: opracowanie ostatecznych założeń merytorycznych i instytucjonalnych dla wdrożenia KRK oraz krajowego rejestru kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie, przez:
- opracowanie ostatecznego modelu KRK (na bazie modelu wypracowanego w pierwszym etapie) i projektu raportu referencyjnego;
- zbudowanie mapy kwalifikacji w odniesieniu do ERK;
- opracowanie procedur potwierdzania kompetencji w celu uzyskania kwalifikacji i weryfikacji istniejących kwalifikacji w odniesieniu do ERK;
- przygotowanie założeń merytorycznych, instytucjonalnych i organizacyjnych instytucji ds. krajowego systemu kwalifikacji;
- zwiększenie wiedzy na temat KRK.

Poddziałanie 3.4.2

Ogólnopolskie kampanie upowszechniające model uczenia się przez całe życie

Projekt realizuje Ministerstwo Edukacji Narodowej. Wartość: 25 889 624,00 zł. (ponad dwadzieścia pięć milionów). Okres realizacji: od 01.04.2008 do 31.12.2011 roku. W I półroczu 2010 roku zatwierdzono wydłużenie okresu realizacji projektu.

Do końca I półrocza 2010 roku zrealizowano kwotę 5 385 706, 39 zł (20,8%) mimo, że projekt trwa już ponad dwa lata, a do zakończenia było 1,5 roku. Nie dziwi zatem decyzja o przedłużeniu okresu realizacji.

Do końca okresu sprawozdawczego wykonano:
- druk i dystrybucję informatora "Rok przedszkolaka. Jak organizować edukację przedszkolną w nowych formach?" (495 800 sztuk);
- publikację w prasie artykułów sponsorowanych dot. edukacji przedszkolnej („Finanse Komunalne”, „Dyrektor Szkoły”, „Gazeta Sołecka”, „Samorząd Terytorialny”);
- produkcja 2 spotów telewizyjnych i 6 radiowych;
- emisja spotów telewizyjnych poświęconych edukacji przedszkolnej (316 razy) na antenach: TVP 1, TVP 2, TVP 3 i TVP Polonia, Polsat;
- emisja spotów radiowych w ok. 100 rozgłośniach (3804 razy);
- spoty reklamowe w sieci kin Cinema City na 278 ekranach w całej Polsce;
- promocja edukacji przedszkolnej w programach telewizyjnych („Ziarno”, „Kawa czy herbata?”, „Dzień dobry w sobotę”, „Pytanie na śniadanie”) oraz w radiu (łącznie 45 audycji telewizyjnych i radiowych);
- Product placement dot. edukacji przedszkolnej w popularnych serialach („Plebania”, „M jak miłość”, „Barwy szczęścia”);
- opracowany i opublikowany biuletyn informacyjny promujący inne formy edukacji przedszkolnej, mający między innymi zachęcić do utworzenia przedszkola w gminach, w których jest najmniejszy procent przedszkoli w całej Polsce. Biuletyn ukazał się w 29 tygodnikach dodawanych do dzienników Polska The Times;
- 2 dodatki w „Super Expressie” prezentujące korzyści psychologiczne i społeczne wynikające z rozpoczęcia edukacji dzieci w wieku przedszkolnym (3-5 lat).

Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru

Projekt realizuje Ministerstwo Edukacji Narodowej. Wartość: 19 984 334,00 zł. (niespełna dwadzieścia milionów). Okres realizacji: od 01.01.2010 do 31.12.2012 roku. W I półroczu 2010 roku (19.03.2010) została wydana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu. Do końca I półrocza 2010 roku zrealizowano kwotę 63 514, 01 zł (0,32%).

Cel: przygotowanie i upowszechnienie przed rokiem szkolnym 2012/2013 rozwiązań służących podnoszeniu jakości pracy i atrakcyjności szkół prowadzących kształcenie zawodowe, a docelowo – zwiększeniu zainteresowania uczniów gimnazjów kontynuacją nauki w szkołach zawodowych.

Opracowanie modelu poradnictwa zawodowego oraz internetowego systemu informacji edukacyjno-zawodowej

Projekt realizuje Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Wartość - 6 675 750,00 zł. (ponad sześć milionów). Okres realizacji: od 01.03.2009 do 31.12.2012 roku.

Do końca I półrocza 2010 roku wykorzystano kwotę 538 017,87 zł (8,06%), a projekt trwał już ponad rok!

Do końca okresu sprawozdawczego:
- przeanalizowano obecnie funkcjonujący system poradnictwa zawodowego w Polsce oraz w wybranych krajach UE i opracowano raporty;
- opracowano wstępny model poradnictwa zawodowego;
- rozpoczęte zostały prace nad realizacją badań terenowych, dotyczących opracowanego modelu poradnictwa;
- opracowano koncepcję internetowego systemu informacji edukacyjno-zawodowej.

Czy właściwe jest wydanie ponad pół miliona złotych na wyżej wymienione zadania?

Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie

Projekt realizuje Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Wartość - 20 000 000,00 zł. (dwadzieścia milionów złotych). Okres realizacji: 01.07.2009–30.06.2014 roku. Dopiero w I półroczu 2010 roku (02.03.20.) została wydana decyzja Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektu. Do końca I półrocza 2010 r. wykorzystano kwotę 121 993,08 zł (0,61%). Rok trwania projektu i niecały procent wykorzystania środków!

Celem projektu jest zapewnienie sprawnego funkcjonowania kształcenia na odległość (KNO) poprzez opracowanie modelu rozwiązania systemowego.

Wnioski:
Po analizie, informacji przekazanej przez Ministra Edukacji Narodowej w sprawie realizacji projektów systemowych dotyczących poprawy systemu edukacji, stwierdzić należy, że o ile zakres odpowiada przewidywanym i koniecznym zmianom w systemie edukacji, to realizacja projektów budzi wiele wątpliwości. Kilka z nich przedstawiam poniżej:

1. Mam wątpliwość, czy tworzenie projektów było konsultowane i uzgadniane w Ministerstwie? Decyzje o uruchomieniu zapadały często kilka miesięcy później niż termin rozpoczęcia projektu. Z jakich przesłanek wynikają opóźnienie w rozpoczynaniu projektów? Dlaczego tak dużo czasu potrzeba na uruchomienie projektu, wcześniej zaakceptowanego przez Ministra?

2. Kwoty przewidziane na projekty są przeszacowane. Większość z realizowanych projektów wymagały zmniejszenia wartości projektów. Realizacja, w tym wartość wykonywanych zadań, także wskazuje na niedokładne planowanie i przeszacowanie.

3. Wiele projektów jest realizowanych z dużym opóźnieniem. Czy sytuacja taka nie wynika z niewłaściwego trybu uzgadniania decyzji związanych z realizacją projektów (opinie o częstych zmianach decyzji i wielu ośrodkach decyzyjnych w Ministerstwie Edukacji Narodowej przedstawiane są przez osoby współpracujące w projektach)? Kilka projektów ma przedłużane terminy realizacji.

4. Projekty realizowane są w Ministerstwie lub placówkach podległych. Zakres zadań jest często związany z zadaniami statutowymi tych instytucji. Jak to się ma do realizacji projektów i wydawania dużych środków na realizację tych zadań? Z przedstawionych informacji nie można jednoznacznie odpowiedzieć, czy nie zachodzi w tych przypadkach konflikt interesów?

5. Nigdy w systemie oświaty nie było tak dużych pieniędzy. Nie oznacza to jednak, że środki te nie powinny być wydawane oszczędnie. Tylko pobieżna informacja (dokładnej nie mamy i na stronach MEN jej nie znajdziemy) wskazuje na to, że honoraria i inne koszty kalkulowane są w maksymalnie górnych granicach. Wydaje się, że za te środki finansowe, można osiągnąć dużo więcej niż osiągamy w wyżej omówionych projektach systemowych.