Analiza zmian legislacyjnych Ministra Edukacji Narodowej w obecnej kadencji Rządu
1. Akty prawne, wprowadzone od początku kadencji obecnego Rządu do momentu objęcia stanowiska Ministra Edukacji Narodowej przez Romana Giertycha:
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 7 grudnia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2005 (Dz. U. 2005 nr 242, poz. 2039)
Komentarz:
Całkowitą kwotę części oświatowej dla jednostek samorządu terytorialnego zwiększono o przeniesione do części oświatowej środki pochodzące z rezerwy celowej utworzonej na podstawie art. 48 ustawy budżetowej na rok 2005 oraz o niewykorzystane środki części rekompensującej subwencji ogólnej dla gmin.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 16 grudnia 2005 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko kuratora oświaty oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. 2005 nr 253, poz. 2129)
Komentarz:
Rozporządzenie wydano na podstawie ustawy. Wcześniej ten problem rozwiązywany był zarządzeniem Ministra. Akt opisuje sposób ogłaszania konkursu, termin składania ofert i zasady przeprowadzenia konkursu.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 22 grudnia 2005 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2006 (DzU 2005 nr 266, poz. 2231)
Komentarz:
Część oświatowa subwencji ogólnej na rok 2006 jest dzielona między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem zakresu realizowanych przez te jednostki zadań oświatowych, określonych w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Standardowe rozporządzenie wydawane każdego roku.
Akt prawny:
Ustawa z 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. z 2005 nr 267, poz. 2259)
Komentarz:
Sztandarowy program koalicji rządowej. Założone cele:
- wsparcie gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym w zakresie dożywiania dzieci oraz zapewnienia posiłku osobom jego pozbawionym, ze szczególnym uwzględnieniem osób z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich,
- długofalowe działanie w zakresie poprawy stanu zdrowia dzieci i młodzieży poprzez ograniczanie zjawiska niedożywienia,
- poprawa poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach,
rozwój w gminach bazy żywieniowej, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży.
Uważam, że cele nie zostały osiągnięte. Dziś statystyki wskazują, że mamy 29% niedożywionych dzieci – ostatnie miejsce w UE.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 13 stycznia 2006 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz. U. 2006 nr 6, poz. 36)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane za poprzedników, określa:
- skład, warunki powoływania i odwoływania państwowych komisji egzaminacyjnych przeprowadzających egzaminy eksternistyczne oraz tryb ich działania,
- szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania egzaminów eksternistycznych,
- wysokość opłat pobieranych za przeprowadzenie egzaminów eksternistycznych oraz przypadki, w jakich osoby o niskich dochodach mogą być zwolnione z całości lub części opłat za przeprowadzenie egzaminu eksternistycznego,
- warunki wynagradzania członków państwowych komisji egzaminacyjnych,
- przypadki, w których do egzaminów eksternistycznych może przystąpić osoba, która nie ukończyła 18 lat.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 28 grudnia 2005 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: asystent operatora dźwięku, fotograf, monter izolacji budowlanych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, technik architektury krajobrazu, technik hutnik, technik mechanik, technik mechatronik i technik technologii odzieży (Dz. U. 2006 nr 10, poz.54)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane przez poprzedników. Jest konieczne przy organizacji kształcenia zawodowego, Podobne do poprzednich z tej serii.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. 2006 nr 31, poz. 216)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane przez poprzedników. Opisuje uzyskiwanie i uzupełnianie przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Proces ten odbywa się w pozaszkolnych formach kształcenia: kurs, kurs zawodowy, seminarium, praktyka zawodowa.
Procedury są szczegółowo opisane.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 15 lutego 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności (Dz. U. 2006 nr 31, poz. 217)
Komentarz:
Zmiany w zasadach wydawania świadectw, sposobu dokonywania sprostowań i wydawania duplikatów dotyczą szczególnie dokumentów maturalnych. Wynikają one z obowiązujących zasad rekrutacji do szkól, w tym szkół wyższych.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 22 lutego 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. 2006 nr 36, poz. 250)
Komentarz:
Na wniosek i zgodnie z obietnicą Premiera, wprowadzono następująca zmianę: w szkołach zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu września, z wyjątkiem soboty, a kończą w najbliższy piątek po dniu 18 czerwca. Nikt przy tej okazji nie pokusił się o dokładne wyliczenia czasu pracy szkoły. Zmiana wyraźnie populistyczna – bez uzasadnienia merytorycznego.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 6 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. 2006 nr 43, poz. 293)
Komentarz:
Minister jest zobowiązany wydawać to rozporządzenie raz w roku. Po negocjacjach z partnerami społecznymi, Minister określa ramowe warunki wynagrodzeń dla nauczycieli.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 24 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na egzaminatorów, sposobu prowadzenia ewidencji egzaminatorów oraz trybu wpisywania i skreślania egzaminatorów z ewidencji (Dz. U. 2006 nr 52, poz. 382)
Komentarz:
Rozporządzenie wprowadza korekty wynikające z doświadczeń egzaminatorów. Zmiany dotyczą między innymi ramowego programu szkolenia kandydatów na egzaminatorów w zakresie egzaminu maturalnego z przedmiotów: język polski, język mniejszości narodowej lub etnicznej oraz język regionalny oraz w zakresie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 31 marca 2006 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: blacharz, blacharz samochodowy, koszykarz plecionkarz, kucharz, mechanik pojazdów samochodowych, monter kadłubów okrętowych, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik pożarnictwa, technik technologii wyrobów skórzanych i złotnik-jubiler (Dz. U. 2006 nr 62, poz. 439)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane przez poprzedników. Jest konieczne przy organizacji kształcenia zawodowego, Podobne do poprzednich z tej serii.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 6 kwietnia 2006 r. w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą (Dz. U. 2006 nr 63, poz. 443)
Komentarz:
Potrzebny akt prawny.
Nostryfikacji świadectw uzyskanych za granicą dokonuje kurator oświaty. Po dokonaniu nostryfikacji, kurator wydaje odpowiednie zaświadczenie. Określa w nim m.in.: nazwę (numer) dokumentu uzyskanego za granicą; nazwę instytucji oraz państwa, które wydało świadectwo; imię i nazwisko osoby, która uzyskała świadectwo za granicą, a także datę i miejsce jej urodzenia.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 13 kwietnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. 2006, nr 69, poz. 487)
Komentarz:
Tegoroczni laureaci oraz finaliści turniejów i olimpiad tematycznych związanych z wybraną dziedziną wiedzy zawodowej będą zwolnieni z pisemnego etapu czerwcowego egzaminu zawodowego. Zwolnienie laureata lub finalisty turnieju (olimpiady tematycznej) z etapu pisemnego będzie równoznaczne z uzyskaniem z części pierwszej oraz drugiej etapu pisemnego egzaminu zawodowego najwyższego wyniku.
W pierwszym okresie (6 miesięcy) obecnej kadencji rządu Minister wydał 13 rozporządzeń. W tym okresie przyjęto także jedną ustawę, dotyczącą programu dożywiania.
Trzy rozporządzenia dotyczyły spraw cyklicznych (wydawane są raz w roku), dwa dotyczyły szkolnictwa zawodowego. Co najmniej 5 rozporządzeń przygotowanych było przez poprzedników.
2. Akty prawne, wydane przez Romana Giertycha:
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 maja 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. z 2006 nr 86 poz. 595)
Komentarz:
Rozporządzenie incydentalne, związane z wizytą papieża.
Dzień 26 maja 2006 r. jest dniem wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w szkołach. Dla uczniów, którym rodzice (prawni opiekunowie) nie mogą zapewnić opieki w tym dniu, szkoła ma obowiązek zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 czerwca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. (Dz. U. 2006 nr 100, poz. 694)
Komentarz:
Najważniejsza zmiana dotyczyła egzaminu zawodowego. Egzamin zawodowy jest przeprowadzany w okresie od czerwca do sierpnia, w terminie ustalonym przez dyrektora Komisji Centralnej. Dla absolwentów szkół, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w styczniu, egzamin zawodowy jest przeprowadzany w okresie od stycznia do marca, w terminie ustalonym przez dyrektora Komisji Centralnej.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 czerwca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności. (Dz. U. 2006 nr 108, poz. 745)
Komentarz:
Sprostowanie sprawy formalnej. Wykreślono zapis:
„Z legalizacji zwolnione są świadectwa, dyplomy, zaświadczenia i indeksy, które mają być przedłożone na terytorium państwa będącego stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r.”
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 czerwca 2006 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli w kolegiach nauczycielskich i nauczycielskich kolegiach języków obcych (Dz. U. 2006 nr 128, poz. 897)
Komentarz:
Oczekiwany akt prawny, długo przygotowywany w MEN. Akt dotyczy standardów kształcenia nauczycieli w kolegiach nauczycielskich i nauczycielskich kolegiach języków obcych. Standardy stanowią załącznik do rozporządzenia i dotyczą kształcenia rozpoczynającego się w nauczycielskich kolegiach języków obcych od roku szkolnego 2006/2007, a w przypadku kolegiów nauczycielskich – kształcenia rozpoczynającego się nie później niż w roku szkolnym 2007/2008.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie stawek, szczegółowego sposobu oraz trybu udzielania i rozliczania dotacji przedmiotowych do podręczników szkolnych (Dz. U. z 2006 nr 137 poz. 974)
Komentarz:
Dotacje przedmiotowe do podręczników szkolnych, mogą być udzielane na wniosek wydawcy, w zakresie określonym w ustawie budżetowej na dany rok.
Dotacja przedmiotowa do podręcznika może być przyznana, jeżeli podręcznik został dopuszczony do użytku szkolnego zgodnie z przepisami rozporządzenia MEN.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lipca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. z 2006 nr 141 poz. 999)
Komentarz:
Kolejny raz zmieniono rozporządzenie o organizacji roku szkolnego. Dodano zapis: jeżeli pierwszy dzień września wypada w piątek lub sobotę, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w najbliższy poniedziałek po dniu 1 września.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakładów kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2006 nr 154 poz. 1099)
Komentarz:
Rozporządzenie porządkuje warunki i tryb podejmowania przez słuchaczy i absolwentów kolegium studiów w uczelniach umożliwiających uzyskanie tytułu zawodowego licencjata.
Do tego potrzebne są porozumienia o opiece naukowo-dydaktycznej zawarte pomiędzy organami prowadzącymi kolegia a uczelniami sprawującymi opiekę naukowo-dydaktyczną.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 września 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2006 nr 164 poz. 1154)
Komentarz:
Rozporządzenie wprowadza istotne zmiany w systemie oceniania. Najważniejsza i najbardziej kontrowersyjna to ocena zachowania ucznia. Od czasu wejścia w życie rozporządzenia ma ona wpływ na klasyfikacje uczniów.
Znalazły się też w nim przepisy, zanegowane przez Trybunał Konstytucyjny, dotyczące tzw. amnestii maturalnej.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 września 2006 r. o zmianie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2006 nr 164 poz. 1155)
Komentarz:
Rozporządzenie dokonuje zmian związanych z egzaminami maturalnymi. Wynikają one z praktyki stosowanej oraz z dotychczasowego doświadczenia Głównej Komisji Egzaminacyjnej.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 września 2006 r. w sprawie wzoru oraz trybu wystawiania legitymacji służbowej nauczyciela (Dz. U. 2006 nr 189, poz. 1393)
Komentarz:
Długo czekaliśmy na podpisanie rozporządzenia. KN ponad dwa lata temu nakazała wydać rozporządzenie. Projekt aktu należał do poprzedników.
Legitymacja służbowa nauczyciela potwierdza zatrudnienie na stanowisku nauczyciela. Legitymację wydaje dyrektor szkoły w terminie 30 dni od dnia złożenia przez nauczyciela wniosku o jej wystawienie.
Akt prawny:
Ustawa z 22 września 2006 r. o likwidacji Funduszu im. Komisji Edukacji Narodowej oraz zmiany ustawy o systemie oświaty i ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. 2006 nr 208, poz. 1532)
Komentarz:
Likwiduje się Fundusz im. Komisji Edukacji Narodowej.
Fundusz ten nie rozpoczął swojej działalności.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 16 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (Dz. U. 2006 nr 226, poz. 1649)
Komentarz:
Rozporządzenie naprawia zapisy dotyczące egzaminu na pracownika obsługi hotelowej.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 listopada 2006 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: kaletnik, kominiarz, kuśnierz, monter konstrukcji budowlanych, obuwnik, operator obrabiarek skrawających, technik archiwista, technik hotelarstwa, technik księgarstwa i technik obsługi turystycznej (Dz. U. 2006 nr 226, poz. 1650)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane przez poprzedników. Jest konieczne przy organizacji kształcenia zawodowego. Podobne do poprzednich z tej serii.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2006 nr 228, poz. 1669)
Komentarz:
W załączniku nr 2 i 4 do rozporządzenia – Podstawa programowa kształcenia ogólnego w części dotyczącej przedmiotu "Język polski" w pozycji "Lektura" nastąpiły zmiany. Dodano listę nowych lektur.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz Dz. U 2006 nr 235, poz. 1703)
Komentarz:
Nowe rozporządzenie o nadzorze pedagogicznym rezygnuje z dotychczasowego mierzenia jakości pracy szkoły i wraca do starych form, które dobrze znamy (z zamierzchłych czasów) czyli do hospitacji i wizytacji. Oczywiście pozostały ogólne zapisy, z których wynika, że można dokonywać badań diagnostycznych w szkole, ale wielu dyrektorów, w swoim nadzorze, stosować będzie, jako jedyną formę hospitacji.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 grudnia 2006 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2007 (Dz. U. 2006 nr 246, poz. 1799)
Komentarz:
Część oświatowa subwencji ogólnej na rok 2006 jest dzielona między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem zakresu realizowanych przez te jednostki zadań oświatowych, określonych w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Standardowe rozporządzenie wydawane każdego roku.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 stycznia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz. U. 2007 nr 14, poz. 86)
Komentarz:
Zmiany wynikają z dotychczasowych doświadczeń przy przeprowadzaniu egzaminów eksternistycznych, porządkują proces.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 1 lutego 2007 r. w sprawie ramowego programu kursów nauki języka polskiego dla uchodźców (DzU 2007 nr 35 poz. 221)
Komentarz:
Rozporządzenie określa ramowy program kursu nauki języka polskiego.
Akt prawny:
Rozporządzenie z 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (DzU 2007 nr 35 poz. 222)
Komentarz:
Zmiany dotyczą statutów szkół, który powinien określać obowiązki ucznia, z uwzględnieniem obowiązków w zakresie:
- udziału w zajęciach edukacyjnych, przygotowywania się do nich oraz właściwego zachowania w ich trakcie,
- usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych,
dbania o schludny wygląd oraz noszenia odpowiedniego stroju,
- warunków korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły,
- właściwego zachowania wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz pozostałych uczniów.
W okresie drugim (10 miesięcy) Minister wydał 18 rozporządzeń. Uchwalona została jedna ustawa (o likwidacji funduszu).
Trzy razy zmieniane były zasady oceniania i egzaminowania (jedna zmiana – o amnestii maturalnej zakwestionowana została przez Trybunał Konstytucyjny), dwa razy organizacja roku szkolnego, jedno rozporządzenie dotyczyło kształcenia w zawodach. Kilka mało znaczących zmian rozporządzeń, kilka rozporządzeń przygotowanych przez poprzedników (poprzedni Rząd).
Istotne, rozwiązujące problemy edukacji, to między innymi rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia nauczycieli w kolegiach nauczycielskich i w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego.
Ostatnia zmiana rozporządzenia o statutach placówek, związana z programem „Zero tolerancji”, przy braku akceptacji obowiązkowych mundurków szkolnych przez Sejm.
Stan na 4.03.2007
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 7 grudnia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2005 (Dz. U. 2005 nr 242, poz. 2039)
Komentarz:
Całkowitą kwotę części oświatowej dla jednostek samorządu terytorialnego zwiększono o przeniesione do części oświatowej środki pochodzące z rezerwy celowej utworzonej na podstawie art. 48 ustawy budżetowej na rok 2005 oraz o niewykorzystane środki części rekompensującej subwencji ogólnej dla gmin.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 16 grudnia 2005 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko kuratora oświaty oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. 2005 nr 253, poz. 2129)
Komentarz:
Rozporządzenie wydano na podstawie ustawy. Wcześniej ten problem rozwiązywany był zarządzeniem Ministra. Akt opisuje sposób ogłaszania konkursu, termin składania ofert i zasady przeprowadzenia konkursu.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 22 grudnia 2005 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2006 (DzU 2005 nr 266, poz. 2231)
Komentarz:
Część oświatowa subwencji ogólnej na rok 2006 jest dzielona między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem zakresu realizowanych przez te jednostki zadań oświatowych, określonych w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Standardowe rozporządzenie wydawane każdego roku.
Akt prawny:
Ustawa z 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz. U. z 2005 nr 267, poz. 2259)
Komentarz:
Sztandarowy program koalicji rządowej. Założone cele:
- wsparcie gmin w wypełnianiu zadań własnych o charakterze obowiązkowym w zakresie dożywiania dzieci oraz zapewnienia posiłku osobom jego pozbawionym, ze szczególnym uwzględnieniem osób z terenów objętych wysokim poziomem bezrobocia i ze środowisk wiejskich,
- długofalowe działanie w zakresie poprawy stanu zdrowia dzieci i młodzieży poprzez ograniczanie zjawiska niedożywienia,
- poprawa poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach,
rozwój w gminach bazy żywieniowej, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży.
Uważam, że cele nie zostały osiągnięte. Dziś statystyki wskazują, że mamy 29% niedożywionych dzieci – ostatnie miejsce w UE.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 13 stycznia 2006 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz. U. 2006 nr 6, poz. 36)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane za poprzedników, określa:
- skład, warunki powoływania i odwoływania państwowych komisji egzaminacyjnych przeprowadzających egzaminy eksternistyczne oraz tryb ich działania,
- szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania egzaminów eksternistycznych,
- wysokość opłat pobieranych za przeprowadzenie egzaminów eksternistycznych oraz przypadki, w jakich osoby o niskich dochodach mogą być zwolnione z całości lub części opłat za przeprowadzenie egzaminu eksternistycznego,
- warunki wynagradzania członków państwowych komisji egzaminacyjnych,
- przypadki, w których do egzaminów eksternistycznych może przystąpić osoba, która nie ukończyła 18 lat.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 28 grudnia 2005 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: asystent operatora dźwięku, fotograf, monter izolacji budowlanych, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych, technik architektury krajobrazu, technik hutnik, technik mechanik, technik mechatronik i technik technologii odzieży (Dz. U. 2006 nr 10, poz.54)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane przez poprzedników. Jest konieczne przy organizacji kształcenia zawodowego, Podobne do poprzednich z tej serii.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. 2006 nr 31, poz. 216)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane przez poprzedników. Opisuje uzyskiwanie i uzupełnianie przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Proces ten odbywa się w pozaszkolnych formach kształcenia: kurs, kurs zawodowy, seminarium, praktyka zawodowa.
Procedury są szczegółowo opisane.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 15 lutego 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności (Dz. U. 2006 nr 31, poz. 217)
Komentarz:
Zmiany w zasadach wydawania świadectw, sposobu dokonywania sprostowań i wydawania duplikatów dotyczą szczególnie dokumentów maturalnych. Wynikają one z obowiązujących zasad rekrutacji do szkól, w tym szkół wyższych.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 22 lutego 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. 2006 nr 36, poz. 250)
Komentarz:
Na wniosek i zgodnie z obietnicą Premiera, wprowadzono następująca zmianę: w szkołach zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w pierwszym powszednim dniu września, z wyjątkiem soboty, a kończą w najbliższy piątek po dniu 18 czerwca. Nikt przy tej okazji nie pokusił się o dokładne wyliczenia czasu pracy szkoły. Zmiana wyraźnie populistyczna – bez uzasadnienia merytorycznego.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 6 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. 2006 nr 43, poz. 293)
Komentarz:
Minister jest zobowiązany wydawać to rozporządzenie raz w roku. Po negocjacjach z partnerami społecznymi, Minister określa ramowe warunki wynagrodzeń dla nauczycieli.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 24 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na egzaminatorów, sposobu prowadzenia ewidencji egzaminatorów oraz trybu wpisywania i skreślania egzaminatorów z ewidencji (Dz. U. 2006 nr 52, poz. 382)
Komentarz:
Rozporządzenie wprowadza korekty wynikające z doświadczeń egzaminatorów. Zmiany dotyczą między innymi ramowego programu szkolenia kandydatów na egzaminatorów w zakresie egzaminu maturalnego z przedmiotów: język polski, język mniejszości narodowej lub etnicznej oraz język regionalny oraz w zakresie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 31 marca 2006 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: blacharz, blacharz samochodowy, koszykarz plecionkarz, kucharz, mechanik pojazdów samochodowych, monter kadłubów okrętowych, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik pożarnictwa, technik technologii wyrobów skórzanych i złotnik-jubiler (Dz. U. 2006 nr 62, poz. 439)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane przez poprzedników. Jest konieczne przy organizacji kształcenia zawodowego, Podobne do poprzednich z tej serii.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 6 kwietnia 2006 r. w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą (Dz. U. 2006 nr 63, poz. 443)
Komentarz:
Potrzebny akt prawny.
Nostryfikacji świadectw uzyskanych za granicą dokonuje kurator oświaty. Po dokonaniu nostryfikacji, kurator wydaje odpowiednie zaświadczenie. Określa w nim m.in.: nazwę (numer) dokumentu uzyskanego za granicą; nazwę instytucji oraz państwa, które wydało świadectwo; imię i nazwisko osoby, która uzyskała świadectwo za granicą, a także datę i miejsce jej urodzenia.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 13 kwietnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. 2006, nr 69, poz. 487)
Komentarz:
Tegoroczni laureaci oraz finaliści turniejów i olimpiad tematycznych związanych z wybraną dziedziną wiedzy zawodowej będą zwolnieni z pisemnego etapu czerwcowego egzaminu zawodowego. Zwolnienie laureata lub finalisty turnieju (olimpiady tematycznej) z etapu pisemnego będzie równoznaczne z uzyskaniem z części pierwszej oraz drugiej etapu pisemnego egzaminu zawodowego najwyższego wyniku.
W pierwszym okresie (6 miesięcy) obecnej kadencji rządu Minister wydał 13 rozporządzeń. W tym okresie przyjęto także jedną ustawę, dotyczącą programu dożywiania.
Trzy rozporządzenia dotyczyły spraw cyklicznych (wydawane są raz w roku), dwa dotyczyły szkolnictwa zawodowego. Co najmniej 5 rozporządzeń przygotowanych było przez poprzedników.
2. Akty prawne, wydane przez Romana Giertycha:
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 maja 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. z 2006 nr 86 poz. 595)
Komentarz:
Rozporządzenie incydentalne, związane z wizytą papieża.
Dzień 26 maja 2006 r. jest dniem wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w szkołach. Dla uczniów, którym rodzice (prawni opiekunowie) nie mogą zapewnić opieki w tym dniu, szkoła ma obowiązek zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 czerwca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. (Dz. U. 2006 nr 100, poz. 694)
Komentarz:
Najważniejsza zmiana dotyczyła egzaminu zawodowego. Egzamin zawodowy jest przeprowadzany w okresie od czerwca do sierpnia, w terminie ustalonym przez dyrektora Komisji Centralnej. Dla absolwentów szkół, w których zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w styczniu, egzamin zawodowy jest przeprowadzany w okresie od stycznia do marca, w terminie ustalonym przez dyrektora Komisji Centralnej.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 czerwca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności. (Dz. U. 2006 nr 108, poz. 745)
Komentarz:
Sprostowanie sprawy formalnej. Wykreślono zapis:
„Z legalizacji zwolnione są świadectwa, dyplomy, zaświadczenia i indeksy, które mają być przedłożone na terytorium państwa będącego stroną Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r.”
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 czerwca 2006 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli w kolegiach nauczycielskich i nauczycielskich kolegiach języków obcych (Dz. U. 2006 nr 128, poz. 897)
Komentarz:
Oczekiwany akt prawny, długo przygotowywany w MEN. Akt dotyczy standardów kształcenia nauczycieli w kolegiach nauczycielskich i nauczycielskich kolegiach języków obcych. Standardy stanowią załącznik do rozporządzenia i dotyczą kształcenia rozpoczynającego się w nauczycielskich kolegiach języków obcych od roku szkolnego 2006/2007, a w przypadku kolegiów nauczycielskich – kształcenia rozpoczynającego się nie później niż w roku szkolnym 2007/2008.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie stawek, szczegółowego sposobu oraz trybu udzielania i rozliczania dotacji przedmiotowych do podręczników szkolnych (Dz. U. z 2006 nr 137 poz. 974)
Komentarz:
Dotacje przedmiotowe do podręczników szkolnych, mogą być udzielane na wniosek wydawcy, w zakresie określonym w ustawie budżetowej na dany rok.
Dotacja przedmiotowa do podręcznika może być przyznana, jeżeli podręcznik został dopuszczony do użytku szkolnego zgodnie z przepisami rozporządzenia MEN.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lipca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. z 2006 nr 141 poz. 999)
Komentarz:
Kolejny raz zmieniono rozporządzenie o organizacji roku szkolnego. Dodano zapis: jeżeli pierwszy dzień września wypada w piątek lub sobotę, zajęcia dydaktyczno-wychowawcze rozpoczynają się w najbliższy poniedziałek po dniu 1 września.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakładów kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2006 nr 154 poz. 1099)
Komentarz:
Rozporządzenie porządkuje warunki i tryb podejmowania przez słuchaczy i absolwentów kolegium studiów w uczelniach umożliwiających uzyskanie tytułu zawodowego licencjata.
Do tego potrzebne są porozumienia o opiece naukowo-dydaktycznej zawarte pomiędzy organami prowadzącymi kolegia a uczelniami sprawującymi opiekę naukowo-dydaktyczną.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 września 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2006 nr 164 poz. 1154)
Komentarz:
Rozporządzenie wprowadza istotne zmiany w systemie oceniania. Najważniejsza i najbardziej kontrowersyjna to ocena zachowania ucznia. Od czasu wejścia w życie rozporządzenia ma ona wpływ na klasyfikacje uczniów.
Znalazły się też w nim przepisy, zanegowane przez Trybunał Konstytucyjny, dotyczące tzw. amnestii maturalnej.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 września 2006 r. o zmianie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2006 nr 164 poz. 1155)
Komentarz:
Rozporządzenie dokonuje zmian związanych z egzaminami maturalnymi. Wynikają one z praktyki stosowanej oraz z dotychczasowego doświadczenia Głównej Komisji Egzaminacyjnej.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 września 2006 r. w sprawie wzoru oraz trybu wystawiania legitymacji służbowej nauczyciela (Dz. U. 2006 nr 189, poz. 1393)
Komentarz:
Długo czekaliśmy na podpisanie rozporządzenia. KN ponad dwa lata temu nakazała wydać rozporządzenie. Projekt aktu należał do poprzedników.
Legitymacja służbowa nauczyciela potwierdza zatrudnienie na stanowisku nauczyciela. Legitymację wydaje dyrektor szkoły w terminie 30 dni od dnia złożenia przez nauczyciela wniosku o jej wystawienie.
Akt prawny:
Ustawa z 22 września 2006 r. o likwidacji Funduszu im. Komisji Edukacji Narodowej oraz zmiany ustawy o systemie oświaty i ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. 2006 nr 208, poz. 1532)
Komentarz:
Likwiduje się Fundusz im. Komisji Edukacji Narodowej.
Fundusz ten nie rozpoczął swojej działalności.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 16 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe (Dz. U. 2006 nr 226, poz. 1649)
Komentarz:
Rozporządzenie naprawia zapisy dotyczące egzaminu na pracownika obsługi hotelowej.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 listopada 2006 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: kaletnik, kominiarz, kuśnierz, monter konstrukcji budowlanych, obuwnik, operator obrabiarek skrawających, technik archiwista, technik hotelarstwa, technik księgarstwa i technik obsługi turystycznej (Dz. U. 2006 nr 226, poz. 1650)
Komentarz:
Rozporządzenie przygotowane przez poprzedników. Jest konieczne przy organizacji kształcenia zawodowego. Podobne do poprzednich z tej serii.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2006 nr 228, poz. 1669)
Komentarz:
W załączniku nr 2 i 4 do rozporządzenia – Podstawa programowa kształcenia ogólnego w części dotyczącej przedmiotu "Język polski" w pozycji "Lektura" nastąpiły zmiany. Dodano listę nowych lektur.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz Dz. U 2006 nr 235, poz. 1703)
Komentarz:
Nowe rozporządzenie o nadzorze pedagogicznym rezygnuje z dotychczasowego mierzenia jakości pracy szkoły i wraca do starych form, które dobrze znamy (z zamierzchłych czasów) czyli do hospitacji i wizytacji. Oczywiście pozostały ogólne zapisy, z których wynika, że można dokonywać badań diagnostycznych w szkole, ale wielu dyrektorów, w swoim nadzorze, stosować będzie, jako jedyną formę hospitacji.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 grudnia 2006 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2007 (Dz. U. 2006 nr 246, poz. 1799)
Komentarz:
Część oświatowa subwencji ogólnej na rok 2006 jest dzielona między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem zakresu realizowanych przez te jednostki zadań oświatowych, określonych w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Standardowe rozporządzenie wydawane każdego roku.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 stycznia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie egzaminów eksternistycznych (Dz. U. 2007 nr 14, poz. 86)
Komentarz:
Zmiany wynikają z dotychczasowych doświadczeń przy przeprowadzaniu egzaminów eksternistycznych, porządkują proces.
Akt prawny:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 1 lutego 2007 r. w sprawie ramowego programu kursów nauki języka polskiego dla uchodźców (DzU 2007 nr 35 poz. 221)
Komentarz:
Rozporządzenie określa ramowy program kursu nauki języka polskiego.
Akt prawny:
Rozporządzenie z 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (DzU 2007 nr 35 poz. 222)
Komentarz:
Zmiany dotyczą statutów szkół, który powinien określać obowiązki ucznia, z uwzględnieniem obowiązków w zakresie:
- udziału w zajęciach edukacyjnych, przygotowywania się do nich oraz właściwego zachowania w ich trakcie,
- usprawiedliwiania, w określonym terminie i formie, nieobecności na zajęciach edukacyjnych,
dbania o schludny wygląd oraz noszenia odpowiedniego stroju,
- warunków korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły,
- właściwego zachowania wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz pozostałych uczniów.
W okresie drugim (10 miesięcy) Minister wydał 18 rozporządzeń. Uchwalona została jedna ustawa (o likwidacji funduszu).
Trzy razy zmieniane były zasady oceniania i egzaminowania (jedna zmiana – o amnestii maturalnej zakwestionowana została przez Trybunał Konstytucyjny), dwa razy organizacja roku szkolnego, jedno rozporządzenie dotyczyło kształcenia w zawodach. Kilka mało znaczących zmian rozporządzeń, kilka rozporządzeń przygotowanych przez poprzedników (poprzedni Rząd).
Istotne, rozwiązujące problemy edukacji, to między innymi rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia nauczycieli w kolegiach nauczycielskich i w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego.
Ostatnia zmiana rozporządzenia o statutach placówek, związana z programem „Zero tolerancji”, przy braku akceptacji obowiązkowych mundurków szkolnych przez Sejm.
Stan na 4.03.2007
Andrzej Pery, 4 marca 2007
