RPO o lekcjach religii i etyki
Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar sprawdził, jak w praktyce organizowane są w szkołach lekcje religii oraz etyki. Posłużył się tu badaniem przeprowadzonym na próbie 1000 szkół wylosowanych w Systemie Informacji Oświatowej.
Z badania wynika, że w 87,9 proc. szkół publicznych nie prowadzi się lekcji religii wyznania mniejszościowego, nawet w grupach międzyszkolnych. Lekcje religii dla dzieci należących do wyznania mniejszościowego są organizowane w 4,2 proc. placówek, a w 7,9 proc. uczniowie mogą uczestniczyć w grupach międzyszkolnych.
Prawie co drugi dyrektor/dyrektorka (42 proc.) przyznaje, że w kierowanej przez niego szkole nie informuje się uczniów i rodziców o przysługującym prawie wyboru lekcji religii mniejszościowej. Z deklaracji przedstawicieli kościołów mniejszościowych organizujących zajęcia z religii wynika, że co czwarty z nich robi to poza systemem oświaty.
Według danych Ministerstwa Edukacji Narodowej w roku szkolnym 2014/2015 funkcjonowało 24 769 szkół publicznych. Lekcje etyki prowadzone były w 2 802 szkołach (11,3 proc.), w 2 167 szkołach lekcji etyki nie organizowano (88,7 proc.). Najczęściej lekcje etyki organizuje się w liceach (24,4 proc.) oraz gimnazjach (12,4 proc.). Najrzadziej - w zasadniczych szkołach zawodowych (5,7 proc.) oraz szkołach podstawowych (9,1 proc.). Dla porównania - lekcje religii odbywają się w 97,8 proc. szkół.
"W roku szkolnym 2014/2015 (stan na dzień 30 września 2014 r.) w szkołach publicznych opłacano 23 414 etatów nauczycieli religii i 504 etaty nauczycieli etyki. W nauczaniu przedmiotów dotyczących kwestii światopoglądowych prawie wszystkie etaty przeznaczone są więc na nauczanie religii (97,9 proc.), a zaledwie 2,1 proc. etatów na nauczanie etyki" - czytamy w raporcie. Z badania wynika, że 4,5 proc. nauczycieli etyki uczy równocześnie religii rzymskokatolickiej. 70,2 proc. nauczycieli etyki uczy jednocześnie przedmiotów innych niż religia, a 25 proc. - wyłącznie etyki.
Rzecznik Praw Obywatelskich zalecił ministerstwu edukacji zbieranie bardziej pogłębionych informacji na temat organizacji lekcji religii i etyki w szkołach, a także przeprowadzenie skuteczniejszych działań informacyjnych na temat organizowania lekcji religii i etyki. Ta druga uwaga odnosi się także do szkół. Według rzecznika, prawo oświatowe powinno nakładać na dyrektorów szkół obowiązek informowania rodziców i uczniów o możliwości i zasadach organizacji lekcji religii lub etyki. Rodzice powinni też otrzymywać formularze, na których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. Należałoby w niej umieścić ponadto informację, że uczniowie mogą chodzić zarówno na religię jak i na etykę.
Głos Nauczycielski, 18.12.2015
Z badania wynika, że w 87,9 proc. szkół publicznych nie prowadzi się lekcji religii wyznania mniejszościowego, nawet w grupach międzyszkolnych. Lekcje religii dla dzieci należących do wyznania mniejszościowego są organizowane w 4,2 proc. placówek, a w 7,9 proc. uczniowie mogą uczestniczyć w grupach międzyszkolnych.
Prawie co drugi dyrektor/dyrektorka (42 proc.) przyznaje, że w kierowanej przez niego szkole nie informuje się uczniów i rodziców o przysługującym prawie wyboru lekcji religii mniejszościowej. Z deklaracji przedstawicieli kościołów mniejszościowych organizujących zajęcia z religii wynika, że co czwarty z nich robi to poza systemem oświaty.
Według danych Ministerstwa Edukacji Narodowej w roku szkolnym 2014/2015 funkcjonowało 24 769 szkół publicznych. Lekcje etyki prowadzone były w 2 802 szkołach (11,3 proc.), w 2 167 szkołach lekcji etyki nie organizowano (88,7 proc.). Najczęściej lekcje etyki organizuje się w liceach (24,4 proc.) oraz gimnazjach (12,4 proc.). Najrzadziej - w zasadniczych szkołach zawodowych (5,7 proc.) oraz szkołach podstawowych (9,1 proc.). Dla porównania - lekcje religii odbywają się w 97,8 proc. szkół.
"W roku szkolnym 2014/2015 (stan na dzień 30 września 2014 r.) w szkołach publicznych opłacano 23 414 etatów nauczycieli religii i 504 etaty nauczycieli etyki. W nauczaniu przedmiotów dotyczących kwestii światopoglądowych prawie wszystkie etaty przeznaczone są więc na nauczanie religii (97,9 proc.), a zaledwie 2,1 proc. etatów na nauczanie etyki" - czytamy w raporcie. Z badania wynika, że 4,5 proc. nauczycieli etyki uczy równocześnie religii rzymskokatolickiej. 70,2 proc. nauczycieli etyki uczy jednocześnie przedmiotów innych niż religia, a 25 proc. - wyłącznie etyki.
Rzecznik Praw Obywatelskich zalecił ministerstwu edukacji zbieranie bardziej pogłębionych informacji na temat organizacji lekcji religii i etyki w szkołach, a także przeprowadzenie skuteczniejszych działań informacyjnych na temat organizowania lekcji religii i etyki. Ta druga uwaga odnosi się także do szkół. Według rzecznika, prawo oświatowe powinno nakładać na dyrektorów szkół obowiązek informowania rodziców i uczniów o możliwości i zasadach organizacji lekcji religii lub etyki. Rodzice powinni też otrzymywać formularze, na których zaznaczaliby, czy życzą sobie zorganizowania lekcji religii lub etyki. Należałoby w niej umieścić ponadto informację, że uczniowie mogą chodzić zarówno na religię jak i na etykę.
Głos Nauczycielski, 18.12.2015
A.B., 18 grudnia 2015
Zobacz też:
Debata "Prawo ucznia do lekcji etyki" (październik 2010)
Wyprowadzić religię z przedszkoli i szkół (felieton, grudzień 2012)
