Projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty
W Biuletynie Informacji Publicznej MEN opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, który został wysłany 9 marca do konsultacji zewnętrznych. Na stronie internetowej MEN zamieszczono list minister edukacji Katarzyny Hall w tej sprawie. Powołując się na dobry wynik polskich uczniów w badaniach PISA 2009, minister Hall pisze: „Badania PISA potwierdziły, że kierunek zmian w polskiej oświacie jest właściwy. Jesteśmy jednak w połowie drogi. Jeśli inni idą do przodu, stojąc w miejscu zostaniemy w tyle. Musimy dostosowywać dalsze zmiany do aktualnej sytuacji społecznej i demograficznej”. I wymienia zmiany, który zostały już wprowadzone i te zaplanowane. Wśród nich – wszystkie poprzednio ujęte w projekcie ustawy o systemie oceny jakości edukacji: „Planujemy utworzenie regionalnych ośrodków jakości edukacji, które będą prowadzić egzaminy zewnętrzne oraz nadzór pedagogiczny, a także centrów rozwoju edukacji, wspomagających szkoły w rozwoju. Zakładamy, że takie centrum, wykonujące połączone zadania poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli i bibliotek pedagogicznych, będzie funkcjonować w każdym powiecie”.
Minister podkreśla, że system edukacji musi poradzić sobie z niżem demograficznym: „ Teraz jednym z najtrudniejszych wyzwań, nie tylko dla organów prowadzących szkoły, ale dla nas wszystkich, jest postępujący niż demograficzny, który może zagrozić istnieniu wielu szkół. Szkoła o coraz mniejszej liczbie uczniów na ogół ma także do zaoferowania coraz mniej, gdyż często oszczędza się wówczas na zajęciach dodatkowych i etatach wspomagających. Dlatego proponujemy zmiany, które umożliwią grupowanie szkół pozwalające samorządom na dodatkowe zatrudnienie specjalistów i ułatwiające im zarządzanie oświatą. Zyskają na tym przede wszystkim uczniowie, gdyż będą mieli łatwiejszy dostęp do wielu specjalistów, zatrudnionych dotąd tylko w dużych szkołach, oraz nauczyciele, mający lepiej zorganizowaną pracę”.
Minister Katarzyna Hall udzieliła także wywiadu „Rzeczpospolitej”, omawiając w nim projektowane zmiany w systemie edukacji. Likwidacja Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, okręgowych komisji egzaminacyjnych oraz kuratoriów oświaty, zadania tych instytucji podzielone między regionalne ośrodki jakości edukacji, regionalne centra rozwoju edukacji i urząd wojewódzki, Krajowy Ośrodek Rozwoju Edukacji zamiast teraz funkcjonującego Ośrodka Rozwoju Edukacji, CKE zastąpione przez Krajowy Ośrodek Jakości Edukacji i czuwający nad jakością edukacji naczelny inspektor jakości edukacji w randze wiceministra – to zmiany poprzednio zapisane w wycofanym projekcie ustawy o ocenie jakości edukacji. Projekt wprowadza też szereg innych zmian, m.in. możliwość posyłania dwulatków do przedszkoli czy tworzenia grup szkół na terenie gminy.
Na pytanie „Rzeczpospolitej”, czy zwiększa się liczba urzędów zajmujących się edukacją, minister Hall odpowiada: „ Wręcz przeciwnie. Instytucji będzie mniej. Nowe mają powstać na bazie połączenia już istniejących. Na przykład kuratoria i okręgowe komisje egzaminacyjne przekształcą się w regionalne ośrodki jakości edukacji, z kolei regionalne centra rozwoju edukacji skupią zadania poradni psychologiczno-pedagogicznych, bibliotek pedagogicznych i placówek doskonalenia nauczycieli. Z analiz ekspertów wynika, że nie są dobrze wykorzystywane możliwości, jakie daje system edukacji, np. mapa rozmieszczenia bibliotek czy poradni psychologiczno-pedagogicznych jest bardzo zróżnicowana”.
Minister Hall wymienia też przyczynę, dla której powinien powstać spójny system oceny jakości edukacji: „ Nie wykorzystujemy w pełni informacji, jakie płyną z ogólnopolskich wyników egzaminów. Wiemy, że w jednym mieście średni wynik jest lepszy, a w innym gorszy, ale nie potrafimy już wiele powiedzieć o tym, z czego to wynika. Mamy kłopot z oceną pracy szkoły. Wydaje się więc słuszne, by jedna instytucja, jaką będzie w każdym województwie regionalny ośrodek jakości edukacji, zajęła się przeprowadzaniem egzaminów, analizowaniem ich wyników i ocenianiem pracy szkół”. Uzasadniając pomysł grupowania szkół, Katarzyna Hall powiedziała: „ Maleje liczba uczniów w szkołach. Jeśli na jakimś terenie jest kilka szkół podstawowych, w których z roku na rok jest coraz mniej dzieci i coraz trudniej jest utrzymać taką szkołę – zatrudniać nauczycieli, psychologa, pedagoga, logopedę – to zamiast takie szkoły likwidować i przenosić dzieci do innej miejscowości, chcemy dać samorządom możliwość zgrupowania tych szkół i spowodowania, że potrzebny specjalista będzie jednego dnia przyjeżdżał do jednej szkoły, a drugiego do innej, a dzieci będą się uczyły w tych miejscach co dotychczas. Grupowanie nie jest koniecznością ani nakazem. To możliwość, która może uchronić szkoły przed likwidacją”.
W projekcie zmian ustawy o systemie oświaty zapisano także możliwość przyjmowania do przedszkoli dzieci dwuletnich. Odnosząc się do tej propozycji, minister Katarzyna Hall powiedziała: „ Teraz mogą być przyjmowane do przedszkoli 2,5-latki, jeśli rodzice uznają to za dobre dla dziecka i przedszkole je przyjmie, bo ma wolne miejsca. Nie widzimy przeciwwskazań, by obniżyć ten wiek i dać rodzicom taką możliwość. Poza tym mamy tzw. ustawę żłobkową, która zakłada, że samorząd może organizować żłobki dla dzieci do trzech lat. Chcemy dać rodzicom wybór, jaka forma – przedszkolna czy żłobkowa – jest bardziej odpowiednia dla ich dwu lub trzyletniego dziecka, a samorządom możliwość decydowania, czy wolą rozwijać nowe formy opieki żłobkowej, czy stworzyć więcej miejsc dla najmłodszych w przedszkolach”.
MEN, 9 marca 2011, Rzeczpospolita, 10 marca 2011
Minister podkreśla, że system edukacji musi poradzić sobie z niżem demograficznym: „ Teraz jednym z najtrudniejszych wyzwań, nie tylko dla organów prowadzących szkoły, ale dla nas wszystkich, jest postępujący niż demograficzny, który może zagrozić istnieniu wielu szkół. Szkoła o coraz mniejszej liczbie uczniów na ogół ma także do zaoferowania coraz mniej, gdyż często oszczędza się wówczas na zajęciach dodatkowych i etatach wspomagających. Dlatego proponujemy zmiany, które umożliwią grupowanie szkół pozwalające samorządom na dodatkowe zatrudnienie specjalistów i ułatwiające im zarządzanie oświatą. Zyskają na tym przede wszystkim uczniowie, gdyż będą mieli łatwiejszy dostęp do wielu specjalistów, zatrudnionych dotąd tylko w dużych szkołach, oraz nauczyciele, mający lepiej zorganizowaną pracę”.
Minister Katarzyna Hall udzieliła także wywiadu „Rzeczpospolitej”, omawiając w nim projektowane zmiany w systemie edukacji. Likwidacja Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, okręgowych komisji egzaminacyjnych oraz kuratoriów oświaty, zadania tych instytucji podzielone między regionalne ośrodki jakości edukacji, regionalne centra rozwoju edukacji i urząd wojewódzki, Krajowy Ośrodek Rozwoju Edukacji zamiast teraz funkcjonującego Ośrodka Rozwoju Edukacji, CKE zastąpione przez Krajowy Ośrodek Jakości Edukacji i czuwający nad jakością edukacji naczelny inspektor jakości edukacji w randze wiceministra – to zmiany poprzednio zapisane w wycofanym projekcie ustawy o ocenie jakości edukacji. Projekt wprowadza też szereg innych zmian, m.in. możliwość posyłania dwulatków do przedszkoli czy tworzenia grup szkół na terenie gminy.
Na pytanie „Rzeczpospolitej”, czy zwiększa się liczba urzędów zajmujących się edukacją, minister Hall odpowiada: „ Wręcz przeciwnie. Instytucji będzie mniej. Nowe mają powstać na bazie połączenia już istniejących. Na przykład kuratoria i okręgowe komisje egzaminacyjne przekształcą się w regionalne ośrodki jakości edukacji, z kolei regionalne centra rozwoju edukacji skupią zadania poradni psychologiczno-pedagogicznych, bibliotek pedagogicznych i placówek doskonalenia nauczycieli. Z analiz ekspertów wynika, że nie są dobrze wykorzystywane możliwości, jakie daje system edukacji, np. mapa rozmieszczenia bibliotek czy poradni psychologiczno-pedagogicznych jest bardzo zróżnicowana”.
Minister Hall wymienia też przyczynę, dla której powinien powstać spójny system oceny jakości edukacji: „ Nie wykorzystujemy w pełni informacji, jakie płyną z ogólnopolskich wyników egzaminów. Wiemy, że w jednym mieście średni wynik jest lepszy, a w innym gorszy, ale nie potrafimy już wiele powiedzieć o tym, z czego to wynika. Mamy kłopot z oceną pracy szkoły. Wydaje się więc słuszne, by jedna instytucja, jaką będzie w każdym województwie regionalny ośrodek jakości edukacji, zajęła się przeprowadzaniem egzaminów, analizowaniem ich wyników i ocenianiem pracy szkół”. Uzasadniając pomysł grupowania szkół, Katarzyna Hall powiedziała: „ Maleje liczba uczniów w szkołach. Jeśli na jakimś terenie jest kilka szkół podstawowych, w których z roku na rok jest coraz mniej dzieci i coraz trudniej jest utrzymać taką szkołę – zatrudniać nauczycieli, psychologa, pedagoga, logopedę – to zamiast takie szkoły likwidować i przenosić dzieci do innej miejscowości, chcemy dać samorządom możliwość zgrupowania tych szkół i spowodowania, że potrzebny specjalista będzie jednego dnia przyjeżdżał do jednej szkoły, a drugiego do innej, a dzieci będą się uczyły w tych miejscach co dotychczas. Grupowanie nie jest koniecznością ani nakazem. To możliwość, która może uchronić szkoły przed likwidacją”.
W projekcie zmian ustawy o systemie oświaty zapisano także możliwość przyjmowania do przedszkoli dzieci dwuletnich. Odnosząc się do tej propozycji, minister Katarzyna Hall powiedziała: „ Teraz mogą być przyjmowane do przedszkoli 2,5-latki, jeśli rodzice uznają to za dobre dla dziecka i przedszkole je przyjmie, bo ma wolne miejsca. Nie widzimy przeciwwskazań, by obniżyć ten wiek i dać rodzicom taką możliwość. Poza tym mamy tzw. ustawę żłobkową, która zakłada, że samorząd może organizować żłobki dla dzieci do trzech lat. Chcemy dać rodzicom wybór, jaka forma – przedszkolna czy żłobkowa – jest bardziej odpowiednia dla ich dwu lub trzyletniego dziecka, a samorządom możliwość decydowania, czy wolą rozwijać nowe formy opieki żłobkowej, czy stworzyć więcej miejsc dla najmłodszych w przedszkolach”.
MEN, 9 marca 2011, Rzeczpospolita, 10 marca 2011
A.R./A.D., 9 marca 2011
Zobacz też:
Ustawa o systemie oceniania jakości edukacji - uwagi do systemowych rozwiązań (biuletyn Monitora, styczeń 2011)
Minister Hall: nie będzie osobnej ustawy o systemie oceniania jakości edukacji (luty 2011)
