Pomóżmy powstrzymać nienawiść
Na granicach Europy giną i cierpią ludzie, mężczyźni i kobiety, uciekający przed wojną i nędzą. Tymczasem tu, w Polsce, obserwujemy przerażającą falę nienawiści wobec tych właśnie osób, którym dziś szczególnie należy się nasza solidarność.
Ta fala nienawiści przybiera najróżniejsze postacie: od jawnego nawoływania do mordu i od dyskryminujących, odczłowieczających wypowiedzi, poprzez rozpowszechnianie nieprawdziwych lub zmanipulowanych informacji na temat sytuacji na granicach, aż po pseudo-troskę o własną wspólnotę, podszytą w istocie lękiem i rasizmem. Słowem, obserwujemy w działaniu mechanizmy, o których przez lata uczyłyśmy i uczyliśmy na zajęciach antydyskryminacyjnych: naznaczanie, stereotypizację, rozwijanie uprzedzeń, dyskryminację.
Społeczny Monitor Edukacji od początku swojego istnienia odwołuje się do prawa do edukacji, tak, jak jest ono sformułowane w dokumentach praw człowieka. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych Społecznych i Kulturalnych, ratyfikowany przez Polskę i stanowiący część polskiego prawa, mówi w artykule 13 co następuje:
„Państwa Strony niniejszego Paktu uznają prawo każdego do nauki. Są one zgodne, że nauczanie powinno zmierzać do pełnego rozwoju osobowości i poczucia godności ludzkiej i umacniać poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności. Są one również zgodne, że nauka powinna umożliwiać wszystkim efektywny udział w wolnym społeczeństwie, rozwijać zrozumienie, tolerancję i przyjaźń między wszystkimi narodami i wszystkimi grupami 'rasowymi', etnicznymi lub religijnymi, jak również popierać działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz utrzymania pokoju.”
Uważamy zatem za oczywiste, że na nauczycielkach i nauczycielach spoczywa obowiązek wspierania uczennic i uczniów, które i którzy muszą mierzyć się z tą falą nienawiści i nawoływania do przemocy. To do nas należy przekazywanie wiedzy o sytuacji międzynarodowej i powodach, dla których ludzie decydują się uciekać ze swoich domów i ryzykować życie, żeby dotrzeć do świata, który wydaje im się bezpieczny. To na nas spoczywa odpowiedzialność za tłumaczenie naszym uczennicom i uczniom, że nikt nigdzie nie musi się „asymilować”, ale że ludzie mają prawo do zachowywania własnej kultury - a zarazem, że nikt nie jest tożsamy z żadną kulturą. To my powinnyśmy i powinniśmy prowadzić zajęcia i warsztaty na temat tego, co znaczyło być uchodźczynią lub uchodźcą kiedyś (na przykład ucząc na historii o losach Żydów i muzułmanów wygnanych z półwyspu Iberyjskiego lub na zajęciach z literatury o Wielkiej Emigracji), a jak wygląda sytuacja dziś. To do nas należy cierpliwe wyjaśnianie, że żadna kultura i żadna religia nie jest monolitem (i że w związku z tym nie istnieje, na przykład, coś takiego jak „muzułmanie” w ogóle). To my powinnyśmy i powinniśmy tłumaczyć i wyjaśniać, że migracja, mieszanie się kultur, języków i religii jest co najmniej od paleolitu jednym z najważniejszych zjawisk w dziejach ludzkości. I wreszcie to naszym, jako spolegliwych opiekunek i opiekunów, zadaniem jest otwarte podkreślanie, że solidarność z uchodźczyniami i uchodźcami, migrantkami i migrantami, jest obowiązkiem etycznym i kwestią zwykłej przyzwoitości.
Nie chcemy być gołosłowne i ograniczać się do wezwań i apeli. Dlatego zamieszczamy poniżej bardzo wstępną bibliografię adresów materiałów, które mogą stanowić pomoc w prowadzeniu sensownych zajęć, poświęconych sytuacji uchodźczyń i uchodźców. Ta lista nie jest, rzecz jasna, pełna ani ostateczna. Postaramy się w miarę możliwości tę listę rozbudowywać i poszerzać:
Materiały w języku polskim:
Wybrane organizacje pozarządowe:
Polskie Forum Migracyjne
Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Program Pomocy Prawnej dla Uchodźców i Migrantów
Polska sekcja Amnesty International
Instytut Globalnej Odpowiedzialności
Polska Akcja Humanitarna
Fundacja „Ocalenie”
Fundacja Wolna Syria
Materiały edukacyjne:
Portal Bez Uprzedzeń, stworzona przez Fundację Konsola, prowadzona przez Fundację Autonomia, zawiera zbiór porad, materiałów edukacyjnych i linków, dotyczących prowadzenia zajęć antydyskryminacyjnych, zwalczania stereotypów i uprzedzeń. Znajdują się tu m.in. materiały do prowadzenia zajęć z dziedziny edukacji globalnej, międzykulturowej, edukacji równościowej.
Portal równość.info zawiera bazę danych organizacji działających na rzecz równości, obszerną bibliografię materiałów i artykułów oraz słownik równościowy, obejmujący m.in. takie hasła, jak „islamofobia”, „status uchodźcy”, „migracja przymusowa”.
Facebookowa strona „Chlebem i solą” zawiera, między innymi, wiele przydatnych infografik, stanowiących odpowiedź na mity na temat uchodźców, pojawiające się ostatnio w polskim internecie: https://www.facebook.com/media/set/?set=a.1694440980790911.1073741834.1449211211980557&type=3
Warto także sięgać do blogów czy artykułów osób, które polemizują z mitami na temat uchodźców i migrantów albo ujawniają nadużycia, dokonane w mediach i mediach społecznościowych, jak np:
http://www.miloscpo30.net/uchodzcy/
http://natemat.pl/154443,polski-bloger-napisal-o-ataku-imigrantow-na-granicy-wloch-i-austrii-gw-historie-wyssal-z-palca
Ta fala nienawiści przybiera najróżniejsze postacie: od jawnego nawoływania do mordu i od dyskryminujących, odczłowieczających wypowiedzi, poprzez rozpowszechnianie nieprawdziwych lub zmanipulowanych informacji na temat sytuacji na granicach, aż po pseudo-troskę o własną wspólnotę, podszytą w istocie lękiem i rasizmem. Słowem, obserwujemy w działaniu mechanizmy, o których przez lata uczyłyśmy i uczyliśmy na zajęciach antydyskryminacyjnych: naznaczanie, stereotypizację, rozwijanie uprzedzeń, dyskryminację.
Społeczny Monitor Edukacji od początku swojego istnienia odwołuje się do prawa do edukacji, tak, jak jest ono sformułowane w dokumentach praw człowieka. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych Społecznych i Kulturalnych, ratyfikowany przez Polskę i stanowiący część polskiego prawa, mówi w artykule 13 co następuje:
„Państwa Strony niniejszego Paktu uznają prawo każdego do nauki. Są one zgodne, że nauczanie powinno zmierzać do pełnego rozwoju osobowości i poczucia godności ludzkiej i umacniać poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności. Są one również zgodne, że nauka powinna umożliwiać wszystkim efektywny udział w wolnym społeczeństwie, rozwijać zrozumienie, tolerancję i przyjaźń między wszystkimi narodami i wszystkimi grupami 'rasowymi', etnicznymi lub religijnymi, jak również popierać działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz utrzymania pokoju.”
Uważamy zatem za oczywiste, że na nauczycielkach i nauczycielach spoczywa obowiązek wspierania uczennic i uczniów, które i którzy muszą mierzyć się z tą falą nienawiści i nawoływania do przemocy. To do nas należy przekazywanie wiedzy o sytuacji międzynarodowej i powodach, dla których ludzie decydują się uciekać ze swoich domów i ryzykować życie, żeby dotrzeć do świata, który wydaje im się bezpieczny. To na nas spoczywa odpowiedzialność za tłumaczenie naszym uczennicom i uczniom, że nikt nigdzie nie musi się „asymilować”, ale że ludzie mają prawo do zachowywania własnej kultury - a zarazem, że nikt nie jest tożsamy z żadną kulturą. To my powinnyśmy i powinniśmy prowadzić zajęcia i warsztaty na temat tego, co znaczyło być uchodźczynią lub uchodźcą kiedyś (na przykład ucząc na historii o losach Żydów i muzułmanów wygnanych z półwyspu Iberyjskiego lub na zajęciach z literatury o Wielkiej Emigracji), a jak wygląda sytuacja dziś. To do nas należy cierpliwe wyjaśnianie, że żadna kultura i żadna religia nie jest monolitem (i że w związku z tym nie istnieje, na przykład, coś takiego jak „muzułmanie” w ogóle). To my powinnyśmy i powinniśmy tłumaczyć i wyjaśniać, że migracja, mieszanie się kultur, języków i religii jest co najmniej od paleolitu jednym z najważniejszych zjawisk w dziejach ludzkości. I wreszcie to naszym, jako spolegliwych opiekunek i opiekunów, zadaniem jest otwarte podkreślanie, że solidarność z uchodźczyniami i uchodźcami, migrantkami i migrantami, jest obowiązkiem etycznym i kwestią zwykłej przyzwoitości.
Nie chcemy być gołosłowne i ograniczać się do wezwań i apeli. Dlatego zamieszczamy poniżej bardzo wstępną bibliografię adresów materiałów, które mogą stanowić pomoc w prowadzeniu sensownych zajęć, poświęconych sytuacji uchodźczyń i uchodźców. Ta lista nie jest, rzecz jasna, pełna ani ostateczna. Postaramy się w miarę możliwości tę listę rozbudowywać i poszerzać:
Materiały w języku polskim:
Wybrane organizacje pozarządowe:
Polskie Forum Migracyjne
Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Program Pomocy Prawnej dla Uchodźców i Migrantów
Polska sekcja Amnesty International
Instytut Globalnej Odpowiedzialności
Polska Akcja Humanitarna
Fundacja „Ocalenie”
Fundacja Wolna Syria
Materiały edukacyjne:
Portal Bez Uprzedzeń, stworzona przez Fundację Konsola, prowadzona przez Fundację Autonomia, zawiera zbiór porad, materiałów edukacyjnych i linków, dotyczących prowadzenia zajęć antydyskryminacyjnych, zwalczania stereotypów i uprzedzeń. Znajdują się tu m.in. materiały do prowadzenia zajęć z dziedziny edukacji globalnej, międzykulturowej, edukacji równościowej.
Portal równość.info zawiera bazę danych organizacji działających na rzecz równości, obszerną bibliografię materiałów i artykułów oraz słownik równościowy, obejmujący m.in. takie hasła, jak „islamofobia”, „status uchodźcy”, „migracja przymusowa”.
Facebookowa strona „Chlebem i solą” zawiera, między innymi, wiele przydatnych infografik, stanowiących odpowiedź na mity na temat uchodźców, pojawiające się ostatnio w polskim internecie: https://www.facebook.com/media/set/?set=a.1694440980790911.1073741834.1449211211980557&type=3
Warto także sięgać do blogów czy artykułów osób, które polemizują z mitami na temat uchodźców i migrantów albo ujawniają nadużycia, dokonane w mediach i mediach społecznościowych, jak np:
http://www.miloscpo30.net/uchodzcy/
http://natemat.pl/154443,polski-bloger-napisal-o-ataku-imigrantow-na-granicy-wloch-i-austrii-gw-historie-wyssal-z-palca
Anna Dzierzgowska, Sławomir Królak , 15 września 2015
Zobacz też:
Kulturowy savoir-vivre. Przewodnik dla osób o dobrych intencjach.
Tahar Ben Jelloun, "Co to jest islam? Książka dla dzieci i dorosłych", wydawnictwo Karakter
MEN: Konferencja "Edukacja dziecka cudzoziemskiego" i ważne informacje prawne
