O edukacji u prezydenta
15 stycznia 2014, w Pałacu Prezydenckim, zorganizowano pierwszą z serii debat poświęconych tematyce edukacyjnej. Organizatorem debaty była Kancelaria Prezydenta RP, a spotkanie „Edukacja-Wyzwania Przyszłości” było częścią cyklu „Forum debaty publicznej”. W spotkaniu wziąłem udział jako członek ruchu społecznego Obywateli Nauki.
Po powitaniu ze strony Ireny Wóycickiej (Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP), krótkim filmie pokazującym wywiady z młodzieżą i transmisji krótkiej mowy prezydenta Bronisława Komorowskiego, pierwsza część skupiła się na prezentacji wybranych badań. Ekspert i ekspertka z Instytutu Badań Edukacyjnych (prof. Krzysztof Spalik i dr Elżbieta B. Ostrowska) omówili wyniki i metodologię badania PISA. Przedstawiono najważniejsze wnioski (wysoka lokata polskich uczniów, sytuacja najsłabszych i najzdolniejszych, najczęściej zadawane pytania), przy czym przeważał ton „Sukces PISA wymaga utrzymania, strzeżmy się euforii lub zapału rewolucyjnego”.
Bardziej krytyczne wnioski wypływały z badań Młodzi 2011. Zgodnie z wnioskami z tego badania, „kształcenie oparte na pragmatyzacji lub komercjalizacji wykorzystuje jedynie ułamek zasobów edukacyjnych”. Według prof. Magdaleny Szafraniec, edukacja to nie tylko przekazywanie wiedzy przydatnej na rynku pracy. Zbyt często cierpi też na tym wychowawcza rola edukacji.
Po części badawczej, rozpoczęła się debata ekspercka. Mirosław Filiciak (socjolog nowych mediów) przekonywał, że „cyfrowy tubylcy” to mit, bo Internet powiększa tylko nierówności w kompetencjach i wiedzy. Robert Firmhoffer (CN Kopernik) pokazywał, że w dyskusji o edukacji trzeba brać pod uwagę nieformalne obiegi wiedzy. Mirosław Sielatycki (Biuro Edukacji miasta st. Warszawa) zwrócił uwagę na problemy selekcji edukacyjnej i krytyki edukacji formułowane przez klasę średnią. Marek Darecki (biznesmen z polskiej Doliny Lotniczej) mówił o znaczeniu innowacyjności, kształcenia praktycznego i kompetencji kulturowych – krytycznie odniósł się za to do kształcenia akademickiego. Tadeusz Sławecki (MEN) zwrócił uwagę na problemy zarządzania oświatą wskazywane przez samorządy i trwający właśnie renesans kształcenia zawodowego. Jacek Strzemieczny (Centrum Edukacji Obywatelskiej) pokazywał zależności i sprzeczności między duchem obywatelskim i kształceniem szkolnym.
W ostatniej części oddano głos publiczności. Pomimo różnorodności stanowisk, przeważały głosy bardziej radykalne niż zaproszonych panelistów. Krytykowano m.in. brak partycypacji uczniowskiej i nauczycielskiej, stosowanie języka ekonomii do edukacji („uczeń jako towar”), brak uwzględnienia perspektywy szkół z mniejszych miejscowości, brak znajomości klasycznej literatury pedagogicznej, problematyce zmiany zawodów / pracy (czyli o terminologii i uczeniu się przez całe życie). Zwracano uwagę na konieczność pracy praktycznej nad nowymi rozwiązaniami a nie wyłącznie na debatach. Całość spotkania moderował Edwin Bendyk.
Widać, że spotkanie pozostawiło niedosyt wśród publiczności, bo rozmowy kuluarowe trwały długo po zakończeniu części oficjalnej. Mam też nadzieję, że kolejne debaty będą miały formę bardziej warsztatową, skupioną na konkretnych zagadnieniach. Najważniejsze jednak, żeby energia paneli stów (w dyskusji eksperckiej wzięli udział wyłącznie mężczyźni) i publiczności przełożyła się na zmiany a nie wyłącznie na pozytywne komunikaty w roku wyborczym.
Po powitaniu ze strony Ireny Wóycickiej (Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP), krótkim filmie pokazującym wywiady z młodzieżą i transmisji krótkiej mowy prezydenta Bronisława Komorowskiego, pierwsza część skupiła się na prezentacji wybranych badań. Ekspert i ekspertka z Instytutu Badań Edukacyjnych (prof. Krzysztof Spalik i dr Elżbieta B. Ostrowska) omówili wyniki i metodologię badania PISA. Przedstawiono najważniejsze wnioski (wysoka lokata polskich uczniów, sytuacja najsłabszych i najzdolniejszych, najczęściej zadawane pytania), przy czym przeważał ton „Sukces PISA wymaga utrzymania, strzeżmy się euforii lub zapału rewolucyjnego”.
Bardziej krytyczne wnioski wypływały z badań Młodzi 2011. Zgodnie z wnioskami z tego badania, „kształcenie oparte na pragmatyzacji lub komercjalizacji wykorzystuje jedynie ułamek zasobów edukacyjnych”. Według prof. Magdaleny Szafraniec, edukacja to nie tylko przekazywanie wiedzy przydatnej na rynku pracy. Zbyt często cierpi też na tym wychowawcza rola edukacji.
Po części badawczej, rozpoczęła się debata ekspercka. Mirosław Filiciak (socjolog nowych mediów) przekonywał, że „cyfrowy tubylcy” to mit, bo Internet powiększa tylko nierówności w kompetencjach i wiedzy. Robert Firmhoffer (CN Kopernik) pokazywał, że w dyskusji o edukacji trzeba brać pod uwagę nieformalne obiegi wiedzy. Mirosław Sielatycki (Biuro Edukacji miasta st. Warszawa) zwrócił uwagę na problemy selekcji edukacyjnej i krytyki edukacji formułowane przez klasę średnią. Marek Darecki (biznesmen z polskiej Doliny Lotniczej) mówił o znaczeniu innowacyjności, kształcenia praktycznego i kompetencji kulturowych – krytycznie odniósł się za to do kształcenia akademickiego. Tadeusz Sławecki (MEN) zwrócił uwagę na problemy zarządzania oświatą wskazywane przez samorządy i trwający właśnie renesans kształcenia zawodowego. Jacek Strzemieczny (Centrum Edukacji Obywatelskiej) pokazywał zależności i sprzeczności między duchem obywatelskim i kształceniem szkolnym.
W ostatniej części oddano głos publiczności. Pomimo różnorodności stanowisk, przeważały głosy bardziej radykalne niż zaproszonych panelistów. Krytykowano m.in. brak partycypacji uczniowskiej i nauczycielskiej, stosowanie języka ekonomii do edukacji („uczeń jako towar”), brak uwzględnienia perspektywy szkół z mniejszych miejscowości, brak znajomości klasycznej literatury pedagogicznej, problematyce zmiany zawodów / pracy (czyli o terminologii i uczeniu się przez całe życie). Zwracano uwagę na konieczność pracy praktycznej nad nowymi rozwiązaniami a nie wyłącznie na debatach. Całość spotkania moderował Edwin Bendyk.
Widać, że spotkanie pozostawiło niedosyt wśród publiczności, bo rozmowy kuluarowe trwały długo po zakończeniu części oficjalnej. Mam też nadzieję, że kolejne debaty będą miały formę bardziej warsztatową, skupioną na konkretnych zagadnieniach. Najważniejsze jednak, żeby energia paneli stów (w dyskusji eksperckiej wzięli udział wyłącznie mężczyźni) i publiczności przełożyła się na zmiany a nie wyłącznie na pozytywne komunikaty w roku wyborczym.
Marcin Zaród, Instytut Socjologii UW Ruch Społeczny Obywatele Nauki / Fundacja Nowoczesnej Edukacji SPUNK , 16 stycznia 2014
