Kalendarium zmian prawnych, najważniejszych działań Ministerstwa Edukacji Narodowej i reakcji strony społecznej
Kalendarium: jesień 2015-wiosna 2016
Rok 2015
Październik
25.10: w wyborach do Sejmu i Senatu zwycięża partia Prawo i Sprawiedliwość (37%); wraz z koalicjantami partia zdobywa większość w Sejmie i Senacie.
Listopad
2.11: ZNP zawiesza prowadzoną od sierpnia akcję nauczycielskich protestów na czas związany z tworzeniem nowej Rady Ministrów.
7.11: swoje powstanie ogłasza ruch społeczny Obywatele dla Edukacji, oddolny, otwarty ruch osób i organizacji, działających na rzecz polskiej szkoły. Ruch opowiada się za szeroką, merytoryczną debatą na temat systemu edukacji; odwołuje się do społecznie wypracowanego latem i jesienią 2015 roku zbioru postulatów „Porozumienie dla Edukacji”.
16.11: zaprzysiężenie rządu Beaty Szydło. Nową minister edukacji zostaje Anna Zalewska, nauczycielka, samorządowczyni, posłanka PiS na Sejmach VI, VII i VIII kadencji.
Strona Anny Zalewskiej, podsumowująca jej działania jako posłanki w Sejmie VI i VII kadencji;
podsumowanie zgłaszanych przez posłankę Zalewską interpelacji: blog Tomasza Piątka „Razem dla edukacji”, Szkoła według Anny Zalewskiej
18.11: exposé premier Beaty Szydło; plany, dotyczące systemu oświaty:
- kontynuacja rozbudowy sieci przedszkoli; cel: przedszkola bezpłatne, przynajmniej dla rodzin o niskich, średnich i niewiele wyższych od średnich dochodach;
- cofnięcie w ciągu pierwszych stu dni działania rządu obowiązku szkolnego dla sześciolatków, przekazanie decyzji w ręce rodziców;
- stopniowy powrót do ośmioletniej szkoły podstawowej i czteroletniego liceum; zmiana ma mieć charakter „ewolucyjny”, i „wykorzystać jak najlepiej potencjał polskich nauczycieli”;
- zlikwidowanie „godzin karcianych”;
- odbiurokratyzowanie szkoły;
- dostosowanie szkolnictwa zawodowego do potrzeb rynku i gospodarki, we współpracy z przedsiębiorcami;
- powrót do „pełnego nauczania historii i kanonu lektur”; szkoła, która ma kształtować wiedzę i postawy, zaś elementem tych postaw ma być „silne poczucie tożsamości narodowej i patriotyzm”;
- polityka oświatowa i kulturalna, służąca „wzmocnieniu postaw patriotycznych. [Polityka ta] musi szeroko korzystać z ogromnych możliwości, jakie daje sfera kultury dla odbudowy i budowy polskiej pamięci. Nadawanie jej wartości. Ukazywania bogactwa naszego narodowego dorobku.”
24.11: Związek Nauczycielstwa Polskiego rozpoczyna akcję zbierania podpisów za stabilizacją w oświacie, zatytułowaną „Razem dla Gimnazjów”. Wg prezesa Związku, akcja jest odpowiedzią na liczne oddolne inicjatywy, podejmowane w obronie gimnazjów. „Gimnazja należy wspierać, nie likwidować”, deklaruje ZNP.
Grudzień
7.12: debata ZNP na temat gimnazjów; szef gabinetu ministry edukacji zapowiada, że na początku roku MEN rozpocznie szeroką debatę „ze wszystkimi stronami społecznymi”, dotyczącą między innymi wygaszania gimnazjów.
15.12 MEN informuje, że w ministerstwie nie są obecnie prowadzone żadne prace dotyczące zmiany struktury szkół; powtarza obietnicę poprzedzenia ewentualnych zmian szeroko zakrojonymi konsultacjami społecznymi i zapowiada, że w styczniu ogłosi harmonogram prac, w tym – harmonogram konsultacji.
22.12: ministrowie edukacji, cyfryzacji oraz nauki i szkolnictwa wyższego zapowiadają naukę programowania dla uczniów od pierwszej klasy szkoły podstawowej (pilotaż w 2016 roku, w szkołach od 2017) i szerokopasmowy internet we wszystkich szkołach.
24.12: Senat przyjmuje uchwaloną przez Sejm 22 grudnia ustawę o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.
28.12: MEN zapowiada zmianę zasad finansowania edukacji domowej: kwota subwencji na ucznia kształcącego się w ramach edukacji domowej ma wynosić w 2016 roku 0,6 kwoty subwencji na pozostałych uczniów.
29/30.12: w nocy, głosami partii PiS oraz Kukiz'15 Sejm przyjmuje nowelizację ustawy o systemie oświaty.
Nowelizacja oznacza zniesienie obowiązku szkolnego dla dzieci sześcioletnich: decyzję o posłaniu sześciolatki lub sześciolatka do szkoły podejmować mają rodzice. Zmiana, zapowiedziana w exposé premier Szydło, stanowi realizację wyborczej obietnicy PiS. Jest także spełnieniem podstawowego postulatu ruchu „Ratuj Maluchy”, stworzonego w 2008 roku przez Karolinę i Tomasza Elbanowskich.
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wprowadza także:
- obowiązek przedszkolny dla dziecka 6–letniego,
- prawo dziecka w wieku od 3 do 5 roku życia do korzystania z wychowania przedszkolnego;
- kurator ma być powoływany i odwoływany przez ministra edukacji; ustalenie przez radę gminy sieci publicznych przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego będzie możliwe po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Także decyzja o likwidacji lub przekształceniu przedszkola, szkoły lub placówki prowadzonej przez samorząd będzie zależała od uzyskania pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny.
30.12: MEN ogłasza nazwiska osób, powołanych do Grupy Ekspertów Dobrych Zmian w Edukacji, otwiera możliwość zgłaszania się kolejnych zainteresowanych do tej grupy i zapowiada ogłoszenie harmonogramu konsultacji.
Rok 2016
Styczeń
7.01: Prezydent podpisuje nowelizację ustawy o systemie oświaty oraz Ustawę o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.
8.01: skierowanie do konsultacji społecznych projektu nowelizacji Karty Nauczyciela, znoszącej „godziny karciane”. Projekt zakłada także zmiany w zakresie postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli oraz rozszerzenie na wszystkich nauczycieli wymogu niekaralności. Na konsultacje przewidziano około miesiąca.
9.01: Obywatelskie Wysłuchanie Publiczne w sprawie sześciolatków, współorganizowane przez ruch Obywatele dla Edukacji.
Strona Wysłuchania Obywatelskiego
Raport z Wysłuchania na stronie Fundacji Przestrzeń dla Edukacji.
19.01: ministra edukacji zapowiada na Radzie Ministrów projekt zmian w oświacie:
- kolejna nowelizacja ustawy o systemie oświaty, znosząca od 2017 roku sprawdzian po szóstej klasie szkoły podstawowej, regulująca zasady odwoływania się od wyników matur oraz procedury zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych do języka obcego nowożytnego, innych niż zakupione ze środków dotacji celowej w latach poprzednich;
- analiza podstaw programowych (w ramach debat z udziałem ponad 1000 ekspertek i ekspertów), zmiana podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla dzieci sześcioletnich;
- debata o systemie edukacji: luty-czerwiec 2016.
19.01: ZNP ogłasza, że zebrano 248 745 podpisów w ramach akcji „Ratujmy gimnazja”.
26.01: Rada Ministrów negatywnie ocenia rozwiązania obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty, przewidującego zakaz finansowania religii ze środków publicznych; wg rządu, zniesienie finansowania religii ze środków publicznych naruszyłoby artykuł 48 Konstytucji – prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami oraz artykuł 53 mówiący, że religia może być przedmiotem nauczanym w szkole. Inicjatywa „Świecka szkoła” zebrała pod projektem 150 tysięcy podpisów.
Luty
3.02: ministra edukacji na konferencji prasowej ogłasza początek „ogólnopolskiej debaty o systemie oświaty”. W debacie ma brać udział 1840 ekspertów w 16 grupach tematycznych; planowanych jest także 16 debat wojewódzkich z udziałem rodziców, uczniów i samorządowców. W debatach wojewódzkich punktem wyjścia mają być cztery tematy: szkolnictwo specjalne, kształcenie zawodowe, finansowanie, bezpieczeństwo. Harmonogram przewiduje podsumowanie debaty w lipcu i przygotowanie na wrzesień projektu zmian w ustawie o systemie oświaty.
08.02: Związek Nauczycielstwa Polskiego przedstawia projekt nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego: Związek proponuje dotację celową na wynagrodzenia nauczycieli wypłacaną z budżetu państwa (a nie jak dotąd w ramach subwencji oświatowej).
9.02: spotkanie ministry Zalewskiej z przedstawicielami Episkopatu, dotyczące nowelizacji porozumienia między Episkopatem, a MEN w sprawie kwalifikacji nauczycieli religii.
16.02: Rada Ministrów przyjmuje projekt nowelizacji Karty Nauczyciela; nowelizacja ma znieść „godziny karciane”, a co za tym idzie – obowiązek ich rejestrowania i rozliczania.
26.02: Anna Zalewska podsumowuje 100 dni MEN. Na temat planów na przyszłość mówi między innymi: „Zdajemy sobie sprawę z potrzeby zmiany systemu oświaty. Zdiagnozowaliśmy ponad 200 dużych i małych problemów. Kwestie te dotyczą zarówno szkół licealnych, zawodowych, a także edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Ustawa o systemie oświaty musi być napisana od początku, ale w momencie, kiedy podejmiemy decyzję o tym, w jaki sposób i w którym kierunku zmieniamy system edukacji. Nastąpi to dopiero po społecznej debacie, do której zaproszono wszystkich zainteresowanych edukacją w Polsce.”
Ministra mówi między innymi o inwentaryzacji projektów unijnych, która ma posłużyć zmianie podstawy programowej, o „uszczelnianiu” systemu dotowania szkół i placówek, o zniesieniu od 2017 roku sprawdzianu po klasie VI i zastąpienie go udostępnianymi przez CKE testami diagnostycznymi.
Sto dni nowej ekipy w MEN podsumowuje także ZNP. Wg związku:
- subwencja oświatowa nie rośnie adekwatnie do potrzeb,
- wycofanie sześciolatków ze szkół to krok wstecz,
- likwidacja gimnazjów może doprowadzić do demontażu systemu edukacji,
- tzw. godziny karciane znikają, ale pojawi się wolna amerykanka: nowela zakłada, że nauczyciele i nauczycielki będą prowadzić zajęcia odpowiednie do potrzeb i zainteresowań uczniów, zgodnie z ustaleniami podjętymi przez dyrektora szkoły, w ramach 40 godzinnego pensum. Te godziny pracy nie będą rejestrowane. Związek ostrzega, że niektórzy nie będą prowadzić zajęć wcale, inni zaś mogą zostać obciążeni dodatkową pracą ponad miarę.
26 lutego: MEN otwiera do konsultacji projekt nowej podstawy programowej wychowania przedszkolnego.
Marzec
8.03: MEN uruchamia serwis www.debataoswiatowa.men.gov.pl. Serwis pozwala na zgłaszanie własnych uwag i propozycji do debaty, natomiast forum dyskusyjne znajduje się w części dostępnej tylko dla osób, które zarejestrowały się jako „Eksperci Dobrej Zmiany”.
17.03: kolejny projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty skierowany do konsultacji. Projekt przewiduje min:
- zniesienie od 2017 roku sprawdzianu po VI klasie;
- prawo do weryfikacji sumy punktów uzyskanych na egzaminie przez egzaminatora innego, niż pierwotnie sprawdzający pracę oraz możliwość odwołania się od ustalonego przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej wyniku weryfikacji części pisemnej egzaminu maturalnego i części pisemnej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego, składającego się z doświadczonych egzaminatorów oraz ekspertów, specjalizujących się w danej dziedzinie nauki;
- możliwość wykonania przez osoby odwołujące się od wyniku egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie fotografii pracy egzaminacyjnej przedstawionej do wglądu już w roku szkolnym 2015/16; w następnym roku ta sama możliwość dla zdających egzamin gimnazjalny;
- dyrektorzy szkół podstawowych i gimnazjów będą mieli możliwość zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych do nauki danego języka obcego nowożytnego dla uczniów danych klas, które są dostosowane do ich stopnia zaawansowania znajomości tego języka – w przypadku, gdy w kolejnym roku lub latach szkolnych zaistnieje problem z niedopasowaniem części zakupionych już dla danej klasy podręczników lub materiałów edukacyjnych do tego języka;
- doprecyzowanie przepisów dotyczących dotowania przedszkoli, szkół i placówek niepublicznych oraz publicznych prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego i osoby fizyczne;
- wygaszenie szkół pomaturalnych bibliotekarskich i animatorów kultury;
- zmiany w zasadach finansowania podręczników i materiałów dla uczniów z niepełnosprawnościami;
- umożliwienie zbierania w systemie informacji oświatowej danych o wychowankach młodzieżowych ośrodków wychowawczych, którzy zostali skierowani do ww. ośrodka, lecz do niego jeszcze nie przybyli oraz wychowankach niedoprowadzonych do ośrodka.
18 marca: Sejm nowelizuje Kartę Nauczyciela.
Kwiecień
6.04: powołanie 16 wojewódzkich koordynatorów i koordynatorek do do spraw innowacji w edukacji, odpowiedzialnych min. za przygotowanie i przeprowadzenie pilotażowego wdrożenia nauczania programowania oraz za zagadnienia związane ze wspieraniem szkół we wdrażaniu rozwiązań z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (jak stosowanie e-podręczników czy e-dzienników).
7.04: zmiana przepisów dotyczących wypoczynku dzieci i młodzieży: nowe rozporządzenie MEN.
12.04: nowy p.o. dyrektora Ośrodka Rozwoju Edukacji.
15.04: zmieniona podstawa programowa wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej skierowana do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych. Wg MEN, „Projekty uwzględniają część wniosków zgłaszanych przez uczestników ogólnopolskiej debaty „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra zmiana” na temat zmian w edukacji oraz uwagi zgłaszane za pośrednictwem formularza na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej”.
20.04: ZNP zwraca się do Prezydenta RP z apelem o zawetowanie nowelizacji Karty Nauczyciela. Zdaniem Związku, „Nowe brzmienie art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela spowoduje dowolność przyznawania przez dyrektora szkoły poszczególnym nauczycielom liczby godzin zajęć edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, wykraczającej poza obowiązujące ich ustawowe pensum”.
29.04: MEN ogłasza, że Fundacja Rzecznik Praw Rodzica (czyli Fundacja Karoliny i Tomasza Elbanowskich) wygrała konkurs na partnera w projekcie „Zmiany w systemie edukacji w Polsce odpowiedzią na oczekiwania społeczne i zmiany gospodarcze”, finansowanym w marach POWR. Konkurs, wygrany przez fundację państwa Elbanowskich jest drugim w tym samym projekcie: pierwszym wygrany przez Federację Inicjatyw Oświatowych został przez MEN unieważniony.
Maj
5.05: Prezydent podpisuje nowelę Karty Nauczyciela, znoszącą „godziny karciane”.
14.05: projekt rozporządzenia umożliwiającego sprzedaż od 1 września w sklepikach szkolnych pieczywa cukierniczego i półcukierniczego o określonej zawartości cukru – czyli tak zwany powrót drożdżówek do sklepów.
30.05: ogłoszenie konkursu na stanowisko dyrektora Ośrodka Rozwoju Edukacji.
Czerwiec
1.06: Rada Ministrów przyjmuje projekt zmian w ustawie o systemie oświaty, ogłoszony przez MEN 17 marca.
3.06: zmiana przepisów dotyczących świadectw i druków, uwzględniająca min. możliwość dołączenia do świadectwa informacji o ocenie opisowej.
15.06: posiedzenie zespołu opiniodawczo-doradczego ds kształcenia zawodowego z udziałem wiceministry Teresy Wargockiej, poświęcone dostosowaniu kształcenia zawodowego do rynku pracy w kontekście ogólnopolskiej debaty oświatowej „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra Zmiana”. Wiceminister mówiła o znaczeniu włączania pracodawców w proces kształcenia zawodowego, upowszechnianiu kształcenia praktycznego, rolę doradztwa zawodowego.
Opracowane na podstawie:
www.men.gov.pl; www.znp.edu.pl; www.monitor.edu.pl, https://przestrzendlaedukacji.wordpress.com/, https://tomaszpiatek.wordpress.com
Rok 2015
Październik
25.10: w wyborach do Sejmu i Senatu zwycięża partia Prawo i Sprawiedliwość (37%); wraz z koalicjantami partia zdobywa większość w Sejmie i Senacie.
Listopad
2.11: ZNP zawiesza prowadzoną od sierpnia akcję nauczycielskich protestów na czas związany z tworzeniem nowej Rady Ministrów.
7.11: swoje powstanie ogłasza ruch społeczny Obywatele dla Edukacji, oddolny, otwarty ruch osób i organizacji, działających na rzecz polskiej szkoły. Ruch opowiada się za szeroką, merytoryczną debatą na temat systemu edukacji; odwołuje się do społecznie wypracowanego latem i jesienią 2015 roku zbioru postulatów „Porozumienie dla Edukacji”.
16.11: zaprzysiężenie rządu Beaty Szydło. Nową minister edukacji zostaje Anna Zalewska, nauczycielka, samorządowczyni, posłanka PiS na Sejmach VI, VII i VIII kadencji.
Strona Anny Zalewskiej, podsumowująca jej działania jako posłanki w Sejmie VI i VII kadencji;
podsumowanie zgłaszanych przez posłankę Zalewską interpelacji: blog Tomasza Piątka „Razem dla edukacji”, Szkoła według Anny Zalewskiej
18.11: exposé premier Beaty Szydło; plany, dotyczące systemu oświaty:
- kontynuacja rozbudowy sieci przedszkoli; cel: przedszkola bezpłatne, przynajmniej dla rodzin o niskich, średnich i niewiele wyższych od średnich dochodach;
- cofnięcie w ciągu pierwszych stu dni działania rządu obowiązku szkolnego dla sześciolatków, przekazanie decyzji w ręce rodziców;
- stopniowy powrót do ośmioletniej szkoły podstawowej i czteroletniego liceum; zmiana ma mieć charakter „ewolucyjny”, i „wykorzystać jak najlepiej potencjał polskich nauczycieli”;
- zlikwidowanie „godzin karcianych”;
- odbiurokratyzowanie szkoły;
- dostosowanie szkolnictwa zawodowego do potrzeb rynku i gospodarki, we współpracy z przedsiębiorcami;
- powrót do „pełnego nauczania historii i kanonu lektur”; szkoła, która ma kształtować wiedzę i postawy, zaś elementem tych postaw ma być „silne poczucie tożsamości narodowej i patriotyzm”;
- polityka oświatowa i kulturalna, służąca „wzmocnieniu postaw patriotycznych. [Polityka ta] musi szeroko korzystać z ogromnych możliwości, jakie daje sfera kultury dla odbudowy i budowy polskiej pamięci. Nadawanie jej wartości. Ukazywania bogactwa naszego narodowego dorobku.”
24.11: Związek Nauczycielstwa Polskiego rozpoczyna akcję zbierania podpisów za stabilizacją w oświacie, zatytułowaną „Razem dla Gimnazjów”. Wg prezesa Związku, akcja jest odpowiedzią na liczne oddolne inicjatywy, podejmowane w obronie gimnazjów. „Gimnazja należy wspierać, nie likwidować”, deklaruje ZNP.
Grudzień
7.12: debata ZNP na temat gimnazjów; szef gabinetu ministry edukacji zapowiada, że na początku roku MEN rozpocznie szeroką debatę „ze wszystkimi stronami społecznymi”, dotyczącą między innymi wygaszania gimnazjów.
15.12 MEN informuje, że w ministerstwie nie są obecnie prowadzone żadne prace dotyczące zmiany struktury szkół; powtarza obietnicę poprzedzenia ewentualnych zmian szeroko zakrojonymi konsultacjami społecznymi i zapowiada, że w styczniu ogłosi harmonogram prac, w tym – harmonogram konsultacji.
22.12: ministrowie edukacji, cyfryzacji oraz nauki i szkolnictwa wyższego zapowiadają naukę programowania dla uczniów od pierwszej klasy szkoły podstawowej (pilotaż w 2016 roku, w szkołach od 2017) i szerokopasmowy internet we wszystkich szkołach.
24.12: Senat przyjmuje uchwaloną przez Sejm 22 grudnia ustawę o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.
28.12: MEN zapowiada zmianę zasad finansowania edukacji domowej: kwota subwencji na ucznia kształcącego się w ramach edukacji domowej ma wynosić w 2016 roku 0,6 kwoty subwencji na pozostałych uczniów.
29/30.12: w nocy, głosami partii PiS oraz Kukiz'15 Sejm przyjmuje nowelizację ustawy o systemie oświaty.
Nowelizacja oznacza zniesienie obowiązku szkolnego dla dzieci sześcioletnich: decyzję o posłaniu sześciolatki lub sześciolatka do szkoły podejmować mają rodzice. Zmiana, zapowiedziana w exposé premier Szydło, stanowi realizację wyborczej obietnicy PiS. Jest także spełnieniem podstawowego postulatu ruchu „Ratuj Maluchy”, stworzonego w 2008 roku przez Karolinę i Tomasza Elbanowskich.
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wprowadza także:
- obowiązek przedszkolny dla dziecka 6–letniego,
- prawo dziecka w wieku od 3 do 5 roku życia do korzystania z wychowania przedszkolnego;
- kurator ma być powoływany i odwoływany przez ministra edukacji; ustalenie przez radę gminy sieci publicznych przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego będzie możliwe po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Także decyzja o likwidacji lub przekształceniu przedszkola, szkoły lub placówki prowadzonej przez samorząd będzie zależała od uzyskania pozytywnej opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny.
30.12: MEN ogłasza nazwiska osób, powołanych do Grupy Ekspertów Dobrych Zmian w Edukacji, otwiera możliwość zgłaszania się kolejnych zainteresowanych do tej grupy i zapowiada ogłoszenie harmonogramu konsultacji.
Rok 2016
Styczeń
7.01: Prezydent podpisuje nowelizację ustawy o systemie oświaty oraz Ustawę o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.
8.01: skierowanie do konsultacji społecznych projektu nowelizacji Karty Nauczyciela, znoszącej „godziny karciane”. Projekt zakłada także zmiany w zakresie postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli oraz rozszerzenie na wszystkich nauczycieli wymogu niekaralności. Na konsultacje przewidziano około miesiąca.
9.01: Obywatelskie Wysłuchanie Publiczne w sprawie sześciolatków, współorganizowane przez ruch Obywatele dla Edukacji.
Strona Wysłuchania Obywatelskiego
Raport z Wysłuchania na stronie Fundacji Przestrzeń dla Edukacji.
19.01: ministra edukacji zapowiada na Radzie Ministrów projekt zmian w oświacie:
- kolejna nowelizacja ustawy o systemie oświaty, znosząca od 2017 roku sprawdzian po szóstej klasie szkoły podstawowej, regulująca zasady odwoływania się od wyników matur oraz procedury zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych do języka obcego nowożytnego, innych niż zakupione ze środków dotacji celowej w latach poprzednich;
- analiza podstaw programowych (w ramach debat z udziałem ponad 1000 ekspertek i ekspertów), zmiana podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla dzieci sześcioletnich;
- debata o systemie edukacji: luty-czerwiec 2016.
19.01: ZNP ogłasza, że zebrano 248 745 podpisów w ramach akcji „Ratujmy gimnazja”.
26.01: Rada Ministrów negatywnie ocenia rozwiązania obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty, przewidującego zakaz finansowania religii ze środków publicznych; wg rządu, zniesienie finansowania religii ze środków publicznych naruszyłoby artykuł 48 Konstytucji – prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami oraz artykuł 53 mówiący, że religia może być przedmiotem nauczanym w szkole. Inicjatywa „Świecka szkoła” zebrała pod projektem 150 tysięcy podpisów.
Luty
3.02: ministra edukacji na konferencji prasowej ogłasza początek „ogólnopolskiej debaty o systemie oświaty”. W debacie ma brać udział 1840 ekspertów w 16 grupach tematycznych; planowanych jest także 16 debat wojewódzkich z udziałem rodziców, uczniów i samorządowców. W debatach wojewódzkich punktem wyjścia mają być cztery tematy: szkolnictwo specjalne, kształcenie zawodowe, finansowanie, bezpieczeństwo. Harmonogram przewiduje podsumowanie debaty w lipcu i przygotowanie na wrzesień projektu zmian w ustawie o systemie oświaty.
08.02: Związek Nauczycielstwa Polskiego przedstawia projekt nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego: Związek proponuje dotację celową na wynagrodzenia nauczycieli wypłacaną z budżetu państwa (a nie jak dotąd w ramach subwencji oświatowej).
9.02: spotkanie ministry Zalewskiej z przedstawicielami Episkopatu, dotyczące nowelizacji porozumienia między Episkopatem, a MEN w sprawie kwalifikacji nauczycieli religii.
16.02: Rada Ministrów przyjmuje projekt nowelizacji Karty Nauczyciela; nowelizacja ma znieść „godziny karciane”, a co za tym idzie – obowiązek ich rejestrowania i rozliczania.
26.02: Anna Zalewska podsumowuje 100 dni MEN. Na temat planów na przyszłość mówi między innymi: „Zdajemy sobie sprawę z potrzeby zmiany systemu oświaty. Zdiagnozowaliśmy ponad 200 dużych i małych problemów. Kwestie te dotyczą zarówno szkół licealnych, zawodowych, a także edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Ustawa o systemie oświaty musi być napisana od początku, ale w momencie, kiedy podejmiemy decyzję o tym, w jaki sposób i w którym kierunku zmieniamy system edukacji. Nastąpi to dopiero po społecznej debacie, do której zaproszono wszystkich zainteresowanych edukacją w Polsce.”
Ministra mówi między innymi o inwentaryzacji projektów unijnych, która ma posłużyć zmianie podstawy programowej, o „uszczelnianiu” systemu dotowania szkół i placówek, o zniesieniu od 2017 roku sprawdzianu po klasie VI i zastąpienie go udostępnianymi przez CKE testami diagnostycznymi.
Sto dni nowej ekipy w MEN podsumowuje także ZNP. Wg związku:
- subwencja oświatowa nie rośnie adekwatnie do potrzeb,
- wycofanie sześciolatków ze szkół to krok wstecz,
- likwidacja gimnazjów może doprowadzić do demontażu systemu edukacji,
- tzw. godziny karciane znikają, ale pojawi się wolna amerykanka: nowela zakłada, że nauczyciele i nauczycielki będą prowadzić zajęcia odpowiednie do potrzeb i zainteresowań uczniów, zgodnie z ustaleniami podjętymi przez dyrektora szkoły, w ramach 40 godzinnego pensum. Te godziny pracy nie będą rejestrowane. Związek ostrzega, że niektórzy nie będą prowadzić zajęć wcale, inni zaś mogą zostać obciążeni dodatkową pracą ponad miarę.
26 lutego: MEN otwiera do konsultacji projekt nowej podstawy programowej wychowania przedszkolnego.
Marzec
8.03: MEN uruchamia serwis www.debataoswiatowa.men.gov.pl. Serwis pozwala na zgłaszanie własnych uwag i propozycji do debaty, natomiast forum dyskusyjne znajduje się w części dostępnej tylko dla osób, które zarejestrowały się jako „Eksperci Dobrej Zmiany”.
17.03: kolejny projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty skierowany do konsultacji. Projekt przewiduje min:
- zniesienie od 2017 roku sprawdzianu po VI klasie;
- prawo do weryfikacji sumy punktów uzyskanych na egzaminie przez egzaminatora innego, niż pierwotnie sprawdzający pracę oraz możliwość odwołania się od ustalonego przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej wyniku weryfikacji części pisemnej egzaminu maturalnego i części pisemnej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego, składającego się z doświadczonych egzaminatorów oraz ekspertów, specjalizujących się w danej dziedzinie nauki;
- możliwość wykonania przez osoby odwołujące się od wyniku egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie fotografii pracy egzaminacyjnej przedstawionej do wglądu już w roku szkolnym 2015/16; w następnym roku ta sama możliwość dla zdających egzamin gimnazjalny;
- dyrektorzy szkół podstawowych i gimnazjów będą mieli możliwość zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych do nauki danego języka obcego nowożytnego dla uczniów danych klas, które są dostosowane do ich stopnia zaawansowania znajomości tego języka – w przypadku, gdy w kolejnym roku lub latach szkolnych zaistnieje problem z niedopasowaniem części zakupionych już dla danej klasy podręczników lub materiałów edukacyjnych do tego języka;
- doprecyzowanie przepisów dotyczących dotowania przedszkoli, szkół i placówek niepublicznych oraz publicznych prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego i osoby fizyczne;
- wygaszenie szkół pomaturalnych bibliotekarskich i animatorów kultury;
- zmiany w zasadach finansowania podręczników i materiałów dla uczniów z niepełnosprawnościami;
- umożliwienie zbierania w systemie informacji oświatowej danych o wychowankach młodzieżowych ośrodków wychowawczych, którzy zostali skierowani do ww. ośrodka, lecz do niego jeszcze nie przybyli oraz wychowankach niedoprowadzonych do ośrodka.
18 marca: Sejm nowelizuje Kartę Nauczyciela.
Kwiecień
6.04: powołanie 16 wojewódzkich koordynatorów i koordynatorek do do spraw innowacji w edukacji, odpowiedzialnych min. za przygotowanie i przeprowadzenie pilotażowego wdrożenia nauczania programowania oraz za zagadnienia związane ze wspieraniem szkół we wdrażaniu rozwiązań z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (jak stosowanie e-podręczników czy e-dzienników).
7.04: zmiana przepisów dotyczących wypoczynku dzieci i młodzieży: nowe rozporządzenie MEN.
12.04: nowy p.o. dyrektora Ośrodka Rozwoju Edukacji.
15.04: zmieniona podstawa programowa wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej skierowana do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych. Wg MEN, „Projekty uwzględniają część wniosków zgłaszanych przez uczestników ogólnopolskiej debaty „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra zmiana” na temat zmian w edukacji oraz uwagi zgłaszane za pośrednictwem formularza na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej”.
20.04: ZNP zwraca się do Prezydenta RP z apelem o zawetowanie nowelizacji Karty Nauczyciela. Zdaniem Związku, „Nowe brzmienie art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela spowoduje dowolność przyznawania przez dyrektora szkoły poszczególnym nauczycielom liczby godzin zajęć edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, wykraczającej poza obowiązujące ich ustawowe pensum”.
29.04: MEN ogłasza, że Fundacja Rzecznik Praw Rodzica (czyli Fundacja Karoliny i Tomasza Elbanowskich) wygrała konkurs na partnera w projekcie „Zmiany w systemie edukacji w Polsce odpowiedzią na oczekiwania społeczne i zmiany gospodarcze”, finansowanym w marach POWR. Konkurs, wygrany przez fundację państwa Elbanowskich jest drugim w tym samym projekcie: pierwszym wygrany przez Federację Inicjatyw Oświatowych został przez MEN unieważniony.
Maj
5.05: Prezydent podpisuje nowelę Karty Nauczyciela, znoszącą „godziny karciane”.
14.05: projekt rozporządzenia umożliwiającego sprzedaż od 1 września w sklepikach szkolnych pieczywa cukierniczego i półcukierniczego o określonej zawartości cukru – czyli tak zwany powrót drożdżówek do sklepów.
30.05: ogłoszenie konkursu na stanowisko dyrektora Ośrodka Rozwoju Edukacji.
Czerwiec
1.06: Rada Ministrów przyjmuje projekt zmian w ustawie o systemie oświaty, ogłoszony przez MEN 17 marca.
3.06: zmiana przepisów dotyczących świadectw i druków, uwzględniająca min. możliwość dołączenia do świadectwa informacji o ocenie opisowej.
15.06: posiedzenie zespołu opiniodawczo-doradczego ds kształcenia zawodowego z udziałem wiceministry Teresy Wargockiej, poświęcone dostosowaniu kształcenia zawodowego do rynku pracy w kontekście ogólnopolskiej debaty oświatowej „Uczeń. Rodzic. Nauczyciel – Dobra Zmiana”. Wiceminister mówiła o znaczeniu włączania pracodawców w proces kształcenia zawodowego, upowszechnianiu kształcenia praktycznego, rolę doradztwa zawodowego.
Opracowane na podstawie:
www.men.gov.pl; www.znp.edu.pl; www.monitor.edu.pl, https://przestrzendlaedukacji.wordpress.com/, https://tomaszpiatek.wordpress.com
Anna Dzierzgowska, 20 czerwca 2016
Zobacz też:
Nasze Kalendarium na stronie zaprzyjaźnionej Fundacji "Przestrzeń dla Edukacji"
Saga o sześciolatkach: kolejna odsłona. Sześciolatki do szkół od roku 2014? (listopad 2011)
EDUKACJA – TRUDNE LATA. Maj 2006 – Wrzesień 2007
