Dyrektor CKE błyskawicznie, bo już następnego dnia odpowiedział na e-mail Redakcji SME, dotyczący formatu materiałów maturalnych. Podstawowa wątpliwość - kwestia dostępności materiałów na maturze próbnej i na egzaminach ustnych - została wyjasniona. Kilka innych jednak pozostało, i na nie zwaracmy uwagę w naszym kolejnym liście.
E-mail Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 13 listopada:
Szanowna Pani,
dziękuję za przesłaną wiadomość. W odniesieniu do zawartych w niej kwestii uprzejmie informuję, co następuje.
1. Załączniki w formacie .doc zostały zamieszczone na stronie internetowej CKE w odpowiedzi na prośby wielu dyrektorów szkół kierowane i do CKE, i do komisji okręgowych. Odkąd pracuję w CKE (2012 rok) do Komisji nie wpłynęło ani jedno pismo, w którym dyrektor szkoły wskazywałby na trudności w wykorzystaniu plików tworzących procedury. Pragnę nadmienić, że zarówno CKE, jak i OKE będą służyć wszelką pomocą w zakresie przesłania plików w formacie innym niż zamieszczone na stronie, jeżeli z taką prośbą ktokolwiek by się zwrócił.
2. W przypadku części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego do szkół dostarczane będą pliki w formacie .pdf, które można otworzyć za pomocą darmowego oprogramowania, przy sprzęcie spełniającym minimalne wymagania.
3. Materiały na tegoroczną maturę próbną również zostaną dostarczone w postaci plików .pdf oraz – w przypadku materiałów dla zdających niewidomych – plików przygotowanych do druku na drukarkach brajlowskich (WinBraille).
Z poważaniem
Marcin Smolik
Odpowiedź Monitora Edukacji z 19 listopada:
Szanowny Panie Dyrektorze,
chciałabym przede wszystkim podziękować za szybką odpowiedź na mój e-mail z 12 listopada, a także za zawarte w nim uspokajające zapewnienia dotyczące formatu materiałów przygotowywanych na maturę próbną i na ustny egzamin maturalny z języka polskiego.
Równocześnie chciałam przeprosić za literówki, które z pośpiechu wkradły się do mojego maila, być może zaciemniając nieco jego sens. Pozwolę sobie zatem niniejszym doprecyzować kilka kwestii.
Otóż, po pierwsze: nie wątpię, że, zgodnie z tym, co Pan pisze, dyrektorzy zwracali się do CKE z prośbą o udostępnianie formularzy w formacie word. Jako osoba od lat zajmująca się organizowaniem w szkole egzaminów maturalnych wiem doskonale, jak ważnym ułatwieniem (w sytuacji, w której na każdy poszczególny egzamin trzeba było przygotować co najmniej cztery różne formularze) jest możliwość przynajmniej częściowego wypełnienia formularzy w komputerze. Tym niemniej chciałabym zwrócić uwagę, że format docx, choć dopuszczalny z punktu widzenia najnowszych przepisów, nie jest tym samym co, jak sądzę, nieco bardziej popularny format doc.
Zdaję sobie także sprawę, że w rozporządzeniu Rady Ministrów z 12 kwietnia 2012 roku ws Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych, format docx został (jak zaznaczyłam powyżej) wymieniony wśród formatów danych, zapewniających dostęp do informacji, używanych do realizacji zadań publicznych. Pragnę jednak podkreślić, że:
- w aneksie do rozporządzenia użyte zostało sformułowanie następujące: „Do danych zawierających dokumenty tekstowe, tekstowo-graficzne lub multimedialne stosuje się co najmniej jeden z następujących formatów danych”; zwrot „co najmniej” sugeruje, że choć użycie jednego tylko formatu spełnia wymagania przepisów, spełnia je na minimalnym możliwym poziomie. Sądzę, że od instytucji takiej, jak CKE i zadania tak ważnego, jak organizacja egzaminów, wolno oczekiwać więcej niż minimum.
- rozporządzenie zwraca uwagę na kwestie kompatybilności, dostępności, neutralności technologicznej (odpowiednio par. 4.1.1., 1.1.4, 20.1, 3.1.2, 4.1.3). Nie będąc prawniczką ani specjalistką o systemów informatycznych, mogę posłużyć się przy interpretacji tych przepisów jedynie zdrowym rozsądkiem, ten zaś podpowiada, że preferowanie akurat formatu docx jest z punktu widzenia tak przepisów, jak i owego zdrowego rozsądku, co najmniej nie praktyczne. Skądinąd wiadomo, że przy organizacji matury z informatyki CKE jest o wiele bardziej otwarta: podpisany przez Pana Komunikat z 3 czerwca 2014 r. w sprawie listy środowisk, programów użytkowych i języków programowania, z której mogą wybierać zdający egzamin maturalny z informatyki w 2015 r. jak najbardziej uwzględnia fakt, że szkoły mogą dysponować bardzo różnym oprogramowaniem.
Szanowny Panie Dyrektorze, raz jeszcze dziękuję za zapewnienia dotyczące formatu materiałów, przygotowanych na maturę próbną i na matury ustne z języka polskiego. Równocześnie chciałabym zaapelować o udostępnienie załączników do procedur maturalnych (a także załączników do procedur do pozostałych egzaminów i sprawdzianów, jeśli dotyczy ich ten sam problem) jeszcze przynajmniej w formacie pdf (bezpiecznym z punktu widzenia zawartych w załącznikach tabel) i jednym z formatów łatwo dostępnych dla szkół nie korzystających z produktów Microsoft.
Z poważaniem
Anna Dzierzgowska
PS Na wszelki wypadek pragnę przypomnieć, że, jak zaznaczyłam w liście z września tego roku, cała korespondencja między Społecznym Monitorem Edukacji a Centralną Komisją Egzaminacyjną jest i będzie publikowana na stronach Monitora.
E-mail Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 13 listopada:
Szanowna Pani,
dziękuję za przesłaną wiadomość. W odniesieniu do zawartych w niej kwestii uprzejmie informuję, co następuje.
1. Załączniki w formacie .doc zostały zamieszczone na stronie internetowej CKE w odpowiedzi na prośby wielu dyrektorów szkół kierowane i do CKE, i do komisji okręgowych. Odkąd pracuję w CKE (2012 rok) do Komisji nie wpłynęło ani jedno pismo, w którym dyrektor szkoły wskazywałby na trudności w wykorzystaniu plików tworzących procedury. Pragnę nadmienić, że zarówno CKE, jak i OKE będą służyć wszelką pomocą w zakresie przesłania plików w formacie innym niż zamieszczone na stronie, jeżeli z taką prośbą ktokolwiek by się zwrócił.
2. W przypadku części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego do szkół dostarczane będą pliki w formacie .pdf, które można otworzyć za pomocą darmowego oprogramowania, przy sprzęcie spełniającym minimalne wymagania.
3. Materiały na tegoroczną maturę próbną również zostaną dostarczone w postaci plików .pdf oraz – w przypadku materiałów dla zdających niewidomych – plików przygotowanych do druku na drukarkach brajlowskich (WinBraille).
Z poważaniem
Marcin Smolik
Odpowiedź Monitora Edukacji z 19 listopada:
Szanowny Panie Dyrektorze,
chciałabym przede wszystkim podziękować za szybką odpowiedź na mój e-mail z 12 listopada, a także za zawarte w nim uspokajające zapewnienia dotyczące formatu materiałów przygotowywanych na maturę próbną i na ustny egzamin maturalny z języka polskiego.
Równocześnie chciałam przeprosić za literówki, które z pośpiechu wkradły się do mojego maila, być może zaciemniając nieco jego sens. Pozwolę sobie zatem niniejszym doprecyzować kilka kwestii.
Otóż, po pierwsze: nie wątpię, że, zgodnie z tym, co Pan pisze, dyrektorzy zwracali się do CKE z prośbą o udostępnianie formularzy w formacie word. Jako osoba od lat zajmująca się organizowaniem w szkole egzaminów maturalnych wiem doskonale, jak ważnym ułatwieniem (w sytuacji, w której na każdy poszczególny egzamin trzeba było przygotować co najmniej cztery różne formularze) jest możliwość przynajmniej częściowego wypełnienia formularzy w komputerze. Tym niemniej chciałabym zwrócić uwagę, że format docx, choć dopuszczalny z punktu widzenia najnowszych przepisów, nie jest tym samym co, jak sądzę, nieco bardziej popularny format doc.
Zdaję sobie także sprawę, że w rozporządzeniu Rady Ministrów z 12 kwietnia 2012 roku ws Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych, format docx został (jak zaznaczyłam powyżej) wymieniony wśród formatów danych, zapewniających dostęp do informacji, używanych do realizacji zadań publicznych. Pragnę jednak podkreślić, że:
- w aneksie do rozporządzenia użyte zostało sformułowanie następujące: „Do danych zawierających dokumenty tekstowe, tekstowo-graficzne lub multimedialne stosuje się co najmniej jeden z następujących formatów danych”; zwrot „co najmniej” sugeruje, że choć użycie jednego tylko formatu spełnia wymagania przepisów, spełnia je na minimalnym możliwym poziomie. Sądzę, że od instytucji takiej, jak CKE i zadania tak ważnego, jak organizacja egzaminów, wolno oczekiwać więcej niż minimum.
- rozporządzenie zwraca uwagę na kwestie kompatybilności, dostępności, neutralności technologicznej (odpowiednio par. 4.1.1., 1.1.4, 20.1, 3.1.2, 4.1.3). Nie będąc prawniczką ani specjalistką o systemów informatycznych, mogę posłużyć się przy interpretacji tych przepisów jedynie zdrowym rozsądkiem, ten zaś podpowiada, że preferowanie akurat formatu docx jest z punktu widzenia tak przepisów, jak i owego zdrowego rozsądku, co najmniej nie praktyczne. Skądinąd wiadomo, że przy organizacji matury z informatyki CKE jest o wiele bardziej otwarta: podpisany przez Pana Komunikat z 3 czerwca 2014 r. w sprawie listy środowisk, programów użytkowych i języków programowania, z której mogą wybierać zdający egzamin maturalny z informatyki w 2015 r. jak najbardziej uwzględnia fakt, że szkoły mogą dysponować bardzo różnym oprogramowaniem.
Szanowny Panie Dyrektorze, raz jeszcze dziękuję za zapewnienia dotyczące formatu materiałów, przygotowanych na maturę próbną i na matury ustne z języka polskiego. Równocześnie chciałabym zaapelować o udostępnienie załączników do procedur maturalnych (a także załączników do procedur do pozostałych egzaminów i sprawdzianów, jeśli dotyczy ich ten sam problem) jeszcze przynajmniej w formacie pdf (bezpiecznym z punktu widzenia zawartych w załącznikach tabel) i jednym z formatów łatwo dostępnych dla szkół nie korzystających z produktów Microsoft.
Z poważaniem
Anna Dzierzgowska
PS Na wszelki wypadek pragnę przypomnieć, że, jak zaznaczyłam w liście z września tego roku, cała korespondencja między Społecznym Monitorem Edukacji a Centralną Komisją Egzaminacyjną jest i będzie publikowana na stronach Monitora.
A.D,, 19 listopada 2014
Zobacz też:
Mail do CKE: problem z formatem materiałów maturalnych (12 listopada 2014)